Zapraszamy do korzystania z różnych źródeł informacji na temat profilaktyki niepożądanych działań oraz eliminowanie zachowań dyskryminujących. Propozycje scenariuszy zajęć i publikacje:
Eliminowanie zachowań dyskryminujących
- Raczyńska, Kamila. Synakiewicz, Alina. Szkoła wolna od dyskryminacji. Materiały dla wychowawców i pedagogów szkolnych ze scenariuszami lekcji wychowawczych. Warszawa : Wiedza i Praktyka, 2013.
W publikacji, obok omówienia zagadnień związanych z formami dyskryminacji w szkole, przygotowaliśmy konkretne propozycje pracy z klasami podczas lekcji wychowawczych. W publikacji znajdą Państwo gotowe scenariusze lekcji wychowawczych dla szkół podstawowych i gimnazjów.
O dyskryminacji i mowie nienawiści staje się głośno, gdy w przestrzeni publicznej dochodzi do działań lub wypowiedzi obrażających lub poniżających konkretne osoby czy grupy społeczne. Gorsze traktowanie z uwagi na przynależność narodową, etniczną, religię, płeć, status społeczny, orientację seksualną i wiele innych to przejaw dyskryminacji.
Zawarte tu liczne praktyczne porady podpowiadają:
Do jakich przejawów dyskryminacji dochodzi w szkołach najczęściej?
Jakie są metody zapobiegania aktom prześladowania i nienawiści?
Jak prowadzić lekcje wychowawcze, aby przeciwdziałać dyskryminującym zachowaniom uczniów?
Jak rozpocząć działania zapobiegawcze?
Jak zapobiegać klasizmowi w szkole?
- Majewska, Ewa. Równa szkoła - edukacja wolna od dyskryminacji. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli. Gliwice : Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, [ca 2008].
Materiały merytoryczne (z krótkimi wskazówkami do lekcji) nt.: płci, dyskryminacji, sytuacji kobiet; scenariusze ćwiczeń i scenariusze lekcji dotyczących stereotypów płci i przemocy, zwłaszcza związanej z płcią; teksty aktów prawnych (międzynarodowych i polskich) dotyczących praw kobiet i innych dyskryminowanych grup.
- Larson, Jim, Lochman, Hohn E. Pomoc dzieciom w radzeniu sobie z gniewem. Podejście kognitywno-behawioralne. Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2012.
To jest książka o pomaganiu dzieciom – poprzez trening kognitywno-behawioralny, indywidualny albo w małych grupach – w radzeniu sobie z agresją i destrukcyjnymi zachowaniami, wywołanymi uczuciem gniewu. W każdej szkole jest jakiś odsetek dzieci, wobec których tradycyjny, dyscyplinarny system okazuje się nieskuteczny.
W oczach dorosłych uczniowie wydają się rozumieć zasady właściwego zachowania, ale z jakichś powodów nie są w stanie (czy – w rzadszych przypadkach – nie chcą) się do nich dostosować.
Z tej książki, której autorami są światowej sławy specjaliści w dziedzinie terapii agresji dzieci i młodzieży, czytelnik dowie się, jakie są mechanizmy powstawania złości i gniewu oraz pozna sprawdzony program, którym można objąć agresywne dzieci w szkole. Dokładny opis koniecznych przygotowań, sposobów współpracy z rodzicami i treści kolejnych sesji pozwala wprowadzić program w każdej szkole.
- Swearer, Susan M., Espelage, Dorothy L., Napolitano, Scott A. Przemoc rówieśnicza. Zapobieganie i interwencje. Skuteczne strategie dla szkół. Warszawa : Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia, 2010.
Książka opisuje sposoby walki z przemocą rówieśniczą w klasie, szkole, jak i na poziomie indywidualnym. Przedstawione tu strategie mają na celu pomoc w opracowaniu reguł, koordynacji przeciwdziałania przemocy rówieśniczej i wprowadzaniu interwencji w pracy z uczniami. Podejmuje wiele zagadnień, m.in.: jak wciągnąć do współpracy rodziców, nauczycieli oraz rówieśników, by szkoła była miejscem bezpieczniejszym, jak wykorzeniać podstawowe przyczyny nękania i molestowania w szkole, porusza także problem agresji cybernetycznej. Zawiera też wiele przykładów i materiałów przydatnych podczas zajęć i dyskusji.
- Bullying. Przemoc rówieśnicza w szkole. Reż. Marcin Wołkowicz. [DVD]. [Piaseczno] : Multieducatio.pl, 2018.
Film popularnonaukowy adresowany do uczniów starszych klas szkoły podstawowej oraz ponadpodstawowej. Drugi film z serii „Przemoc niejedno ma imię”, dotyczy zjawiska przemocy psychicznej wśród społeczności szkolnej. O ile w przypadku pobić i różnego rodzaju agresji fizycznej, łatwo jest takie zjawisko zauważyć i w miarę skutecznie przeciwdziałać, to w przypadku przemocy psychicznej (bullyingu) trudnością staje się zdefiniowanie samego zagadnienia. Film stara się odpowiedzieć na pytania -skąd bierze się przemoc psychiczna w szkole? Kim są ofiary, a kim sprawcy bullyingu? Jak się bronić, jak reagować na przemoc psychiczną? Czy ofiary bullyingu tak samo cierpią jak ofiary tradycyjnych form przemocy?
Przeciwdziałanie cyberprzemocy
- Pyżalski, Jacek Łukasz. Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków Oficyna Wydawnicza IMPULS 2012.
Publikacja stanowi pogłębioną naukową monografię problemu agresji realizowanej przez młodzież za pomocą nowych mediów (internetu i telefonów komórkowych). Zawiera wprowadzenie teoretyczne dotyczące nowych mediów, funkcjonowania młodych ludzi w ich świecie oraz aspektów związanych z tzw. komunikacją zapośredniczoną i wpływu nowych mediów na dzieci i młodzież. Autor przedstawił szerokie omówienie problematyki bullyingu, cyberbullyingu wraz z charakterystyką roli sprawcy i ofiary, typologii zjawisk i ich współwystępowania. Część badawcza opiera się o trzy duże projekty badawcze - reprezentatywne badania polskich gimnazjalistów, badania nauczycieli oraz studentów, w których zostały wykorzystane metody badawcze zarówno o charakterze jakościowym (wywiady, wywiady online, grupy fokusowe), jak i ilościowym (badania kwestionariuszowe). Książkę kończą wnioski dotyczące wychowania młodych ludzi w świecie nowych mediów, w szczególności w obszarze profilaktyki i interwencji związanej z agresją elektroniczną.
- Rogers, Vanessa. Cyberprzemoc : jak być bezpiecznym w sieci : ćwiczenia dla dzieci i młodzieży. Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2011.
Dzięki proponowanym w książce ćwiczeniom i grom można w przyjaznej i bezpiecznej atmosferze sprowokować dyskusje na temat poznawania nowych osób, udzielania o sobie informacji, zaufania, różnicy między żartem a szyderstwem i lojalności wobec przyjaciół. Przystępny język i materiały do wykorzystania podczas zajęć sprawiają, że książka ta jest niezwykle praktycznym narzędziem.
- Przemoc w szkole i cyberprzemoc : definicje, wyjaśnienia, procedury działania. Rybnik : Lexdruk - Śląskie Centrum Wydawniczo-Handlowe, 2013.
Książka omawia min. takie zagadnienia jak: przemoc i agresja w szkole, przyczyny zachowania agresywnego i stosowania przemocy przez uczniów, formy przemocy występujące w szkole, jak je rozpoznać, portret sprawcy, cyberprzemoc, definicja, charakterystyka zjawiska, przyczyny i przeciwdziałanie, porady dla rodziców i młodzieży, procedura reagowania w sytuacji ujawnienia cyberprzemocy, aspekty prawne cyberprzemocy - dziecko w postępowaniu karnym i sądowym (jakie są prawa dziecka, zasady odpowiedzialności karnej i cywilnej, czyny karalne z urzędu i na wniosek pokrzywdzonego) formy cyberprzemocy - możliwości i sposoby dochodzenia odpowiedzialności prawnej sprawcy, omówienie poszczególnych przestępstw, odpowiedzialności za ich popełnienie. W książce zamieszczono również praktyczne przykłady z zakresu przemocy i odpowiedzialności nieletnich - w postaci ciekawych pytań i odpowiedzi. Całość jest uzupełniona jest o gotowe wzory niezbędnych pism, procedur, wniosków do wykorzystania w razie stwierdzenia, że doszło do przemocy czy cyberprzemocy z udziałem nieletniego.
Zestawienie bibliograficzne na temat Różne wymiary bezpieczeństwa:
Strona internetowa gromadząca materiały, scenariusze zajęć, filmy, projekty, artykuły na temat Hejtingu:
https://webowadbp.wixsite.com/hejting
Filmy:
- Hejt. Przemoc w internecie. [Piaseczno] : Multieducatio.pl, 2018.
Seria filmów “Przemoc niejedno ma imię” dotyczy nowych form przemocy w szkole i sposobami radzenia sobie z nimi. W filmach szczególna uwaga została poświęcona nowemu zjawisku jakim jest hejt. Gdzie kończy się konstruktywna krytyka, a gdzie zaczyna się hejt? Jakie są konsekwencje hejtu? Kiedy przybiera znamiona przestępstwa? Kim są ofiary, a kim sprawcy? Na te pytania stara się odpowiedzieć pierwszy film z serii, kolejny zaś traktuje o zjawisku przemocy psychicznej wśród społeczności szkolnej. Trzeci film to próba pokazania sposobów radzenia sobie z w/w formami przemocy w szkole – omówiona została m.in. metoda porozumienia bez przemocy.
- Cyberbullying. Kraków : Rubikon, cop. 2013.
Film dotyczący tzw. cyberbullyingu - formy przemocy psychicznej wykorzystującej m.in. Internet (blogi, fora, portale społecznościowe) do publikowania obraźliwych treści, zdjęć, komentarzy dotyczących danej osoby. Film składa się z części fabularnej oraz komentarzy ekspertów.
Profilaktyka uzależnień
- Unplugged : podręcznik dla nauczycieli. Zapobieganie uzależnieniom w szkole. Poznań : Ośrodek Wydawnictw Naukowych ICB PAN, 2008.
Program przedstawia 12 lekcji wspomagających nauczycieli w zapobieganiu uzależnieniom (papierosy, alkohol, leki, narkotyki) w szkole. Każda z lekcji zawiera: cele, potrzebne materiały, wskazówki, wstęp, główne zadania i zakończenie.
- Krzyżak-Szymańska, Ewa. Profilaktyka nowych uzależnień wśród dzieci i młodzieży. Zarys problematyki.
Na końcu książki scenariusze zajęć. E-book: https://kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=7862074
- Pułapki nowoczesnych technologii. Scenariusze multimedialnych zajęć profilaktycznych na tablicę interaktywną. [Piaseczno] : Multieducatio.pl, cop. 2017.
Zawiera: Dysk 1. Uzależnienie od gier komputerowych ; Dysk 2. Uzależnienie od telefonu komórkowego ; Dysk 3. Portale społecznościowe – czy można się uzależnić? ; Dysk 4. Scenariusze multimedialnych zajęć profilaktycznych na tablicę interaktywną. Multimedialne zajęcia profilaktyczne składają się z: rundy pytań wstępnych – gdzie uczniowie mają za zadanie odpowiedzenia na zadane pytania i sprawdzenie swojej wiedzy, filmów, rundy pytań sprawdzających, mających na celu sprawdzenie wiedzy, dostarczonej uczniom podczas oglądania filmów, wypowiedzi eksperta – psychologa (nauczyciel ma do dyspozycji dwie wypowiedzi – jedną przeznaczoną dla uczniów oraz drugą – dla rodziców, osób dorosłych) oraz podsumowania – w postaci prezentacji, mającej na celu utrwalenie wiedzy, dostarczonej podczas zajęć oraz wypowiedzi eksperta.
Materiał przeznaczony jest dla nauczycieli jako pomoc dydaktyczna, odbiorcą są uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych.
Filmy:
- Uzależnienie od gier komputerowych. [Piaseczno] : Tutto Arts & Media, cop. 2016.
Pułapki Nowoczesnych Technologii 1. Płyta zawiera film i komentarz eksperta.
Scenariusz lekcji do pobrania: www.tuttoarts.pl/SCENARIUSZE/technologie1.pdf
- Uzależnienie od telefonu komórkowego. [Piaseczno] : Tutto Arts & Media, cop. 2016.
Pułapki Nowoczesnych Technologii 2. Płyta zawiera film i komentarz eksperta.
Scenariusz lekcji do pobrania: www.tuttoarts.pl/SCENARIUSZE/technologie2.pdf
E-booki:
- Agnieszka Ginko-Humphries. Pakiet edukacyjny Stop uzależnieniom. Scenariusze zajęć profilaktycznych dla szkół podstawowych i gimnazjów.
E-book: http://teatrgrodzki.pl//wp-content/uploads/2007/07/Stop-uzale%C5%BCnieniom.pdf
- Zagrożenia związane z używaniem dopalaczy – scenariusze zajęć - ebook: http://www.narkomania.org.pl/wp-content/uploads/pdf/zagrozenia_zwiazane_z_uzywaniem_dopalaczy.pdf
Webowdbp:
Strona internetowa gromadząca materiały, scenariusze zajęć, filmy, artykuły na temat Fonoholizmu: https://webowadbp.wixsite.com/fonoholizm
Strona internetowa gromadząca materiały, scenariusze zajęć, filmy, artykuły na temat profilaktyki narkomanii: https://webowadbp-walbrzych.wixsite.com/profilaktyka
Strona internetowa gromadząca materiały, scenariusze zajęć, filmy, artykuły na temat profilaktyki nikotynizmu: https://webowadbp-walbrzych.wixsite.com/nikotynizm
Zestawienie bibliograficzne zawierające artykuły z czasopism, książki i filmy na temat narkomanii:
