Kwiecień 2020 z IBUK Libra
Kowalska, Dorota. Belfrzy. Warszawa: Wielka Litera, 2019.
Tę książkę powinien przeczytać każdy w tym kraju – w końcu taka nasza przyszłość, jaka edukacja naszych dzieci!
Kiedy Polskę sparaliżował strajk nauczycieli, z jednej strony pojawiły się głosy, że nauczyciele nie powinni oczekiwać więcej, bo ich praca nie jest tak wymagająca, mają luksusowe dwa miesiące wakacji, a dzieci i tak uczą się dopiero na korepetycjach. Z drugiej strony zaczęto głośno mówić o tym, że polski program edukacji jest daleko w tyle za innymi krajami europejskimi, że niskie zarobki sprawiają, że do zawodu trafiają osoby z przypadku, a jakakolwiek inicjatywa ze strony nauczycieli z pasją rozbija się o brak pieniędzy i niekończący się proces reform. Co szwankuje w polskiej edukacji, że polskie uczelnie wyższe są tak daleko w światowych rankingach, a szkoła jest uciążliwym koszmarem dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Ponoć nauczyciel ma być intelektualnym autorytetem dla swoich uczniów, ale czy rzeczywiście nim jest?
Edukacyjne przestrzenie sytuacji trudnych dzieci. Red. nauk. Małgorzata Cywińska. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.
Prezentowana publikacja wpisuje się w obszar zagadnień dotyczących trudności w nauce oraz niepowodzeń szkolnych, które na gruncie polskim stały się przedmiotem szczególnych analiz dopiero na początku lat sześćdziesiątych. Zawiera dwadzieścia tekstów o charakterze interdyscyplinarnym, dotyczących genezy edukacyjnych sytuacji trudnych dzieci, konsekwencji jakie z sobą niosą w wymiarze indywidualnym i społecznym, a także sposobów ich minimalizowania i przezwyciężania oraz konstruktywnego wykorzystania w celu osiągania przez uczniów sukcesu szkolnego i życiowego. Przeciwwagą dla niepowodzeń szkolnych, trudnych przestrzeni edukacyjnych dzieci jest edukacja wsparcia, chroniąca dziecko przed samotnością związaną ze złożonością obszarów sytuacji niepomyślnych, z którymi się ono zmaga, wychodząca naprzeciw „pedagogii szkolnego sukcesu” i wykorzystywania potencjału rozwojowego każdego ucznia. W zasygnalizowaną problematykę wpisują się poszczególne obszary edukacyjnych przestrzeni sytuacji trudnych dzieci rozpatrywane w niniejszej publikacji, odnoszące się do wymiaru kulturowego i cywilizacyjnego, uwarunkowań rodzinnych i szkolnych, wybranych obszarów nauczania, a także niepełnosprawności i rozwiązywania problemów społecznych. Interdyscyplinarny wymiar tekstów (pedagogiczny, psychologiczny, socjologiczny, terapeutyczny) ukazuje wieloaspektowość poruszanych, niezwykle istotnych wątków, ważących o edukacyjnych i biograficznych losach współczesnych dzieci.
Kulesza, Wojciech. Efekt kameleona : psychologia naśladownictwa. Warszawa Wydawnictwo Naukowe Scholar 2016.
Mówimy o papugowaniu, małpowaniu, imitowaniu zachowań, o tym, że dziecko jest kalką, kopią lub lustrzanym odbiciem rodzica. Ludzie naśladują swoje zachowania. Obserwujemy to zjawisko, patrząc na wiernych w trakcie ceremonii religijnych, dzieci na placu zabaw, żołnierzy podczas parady. Woody Allen nazwał tę hiperzdolność Leonarda Zeliga - głównego bohatera jego znakomitego filmu - efektem kameleona.
W tej książce Autor opisuje to jedno z kluczowych i fascynujących ludzkich zachowań. Zastanawia się, co nam to zachowanie daje. Pyta: Czy każdy jest społecznym kameleonem? Czy różnimy się skłonnościami do naśladowania? Czy da się ”tego„ nauczyć i do czegoś ”to„ wykorzystać? Czy naśladownictwo może być szkodliwe?
Grzywniak, Celestyna, Sufa, Beata, Vaškevič-Buś, Jovita. Kompetencje społeczne uczniów w młodszym wieku szkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2019.
Kompetencje społeczne w dużym stopniu wpływają na osiąganie sukcesów w życiu szkolnym, a później zawodowym, dlatego tak ważne jest ich rozwijanie już u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Książka w sposób jasny i klarowny analizuje, wyjaśnia i przekonuje czytelnika o potrzebie zwracania uwagi na ten problem. Korzystać z niej mogą nie tylko osoby profesjonalnie zajmujące się dziećmi w wieku wczesnoszkolnym, ale również nauczyciele akademiccy, studenci kierunków psychologicznych i pedagogicznych, a także rodzice dzieci rozpoczynających edukację szkolną.
Barabasz, Grażyna. Nauczanie i uczenie się w sieci : kompetencje nauczyciela w kształceniu internetowym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016.
Dzisiejszy uczeń i nauczyciel funkcjonują w dwóch przestrzeniach: tej realnej – fizycznej, bezpośredniej oraz cyfrowej – internetowej, zapośredniczonej. Ta druga przestrzeń w ich codziennych relacjach zaczyna odgrywać coraz większą rolę. Determinuje też ona jakość i rodzaj interakcji, wpływa na sam proces uczenia się – nauczania, a także na codzienny sposób życia. Tym samym nauczyciel w środowisku internetowym ma dodatkowe zadanie: staje się nie tylko architektem wiedzy ucznia, ale również przestrzeni uczenia się i nauczania. Biorąc pod uwagę jeden z najbardziej abstrakcyjnych i uniwersalnych procesów w społeczeństwie sieci, jakim jest oddalenie czasowo-przestrzenne, zadanie to jest trudne i wymaga specyficznych kompetencji. Pytanie – jakich, i w jaki sposób się przejawiających? Czy e-nauczyciel je posiada?
Autorka odwołując się do wyników badań własnych, podejmuje próbę odpowiedzi na te pytania. Nawiązuje do treści rozmów, które odbyła z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w kształcenie internetowe, buduje model oczekiwanych kompetencji e-nauczyciela. W ostatnim etapie badań sprawdza, na ile kompetencje oczekiwane względem osoby e-nauczyciela są zbieżne z jego rzeczywistymi kompetencjami.
Woźniakowska-Fajst, Dagmara. Stalking i inne formy przemocy emocjonalnej : studium kryminologiczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.
Autorka podejmuje temat uporczywego nękania (stalkingu) oraz innych form prześladowania emocjonalnego (mobbingu, bullyingu i molestowania seksualnego). Prezentuje wyniki ogólnopolskich, reprezentatywnych badań aktowych dotyczących stalkingu. Przedstawia usystematyzowane definicje psychologiczne i kryminologiczne zjawisk zaliczanych do przemocy emocjonalnej, a ponadto także ich historię i uwarunkowania kulturowe oraz informacje o skali występowania w Polsce i na świecie.
Szczegółowo analizuje przepisy państw Unii Europejskiej kryminalizujące stalking oraz polskie przepisy karne i wykroczeniowe dotyczące uporczywego nękania, a także regulacje dotyczące mobbingu, molestowania seksualnego i bullyingu.
Opisuje sylwetki sprawcy i ofiary przemocy emocjonalnej, ze szczególnym uwzględnieniem typologii sprawców i ofiar stalkingu. Odnosi się do reakcji (formalnej i nieformalnej) na stalking i inne czyny o charakterze przemocy emocjonalnej.
Dobińska, Gabriela, Cieślikowska-Ryczko, Angelika. Techniki i metody relaksacyjne w wychowaniu edukacji i terapii : scenariusze pracy z dziećmi i młodzieżą. Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Książka składa się z dwóch podstawowych części: teoretycznej oraz praktycznej. Pierwsza zawiera wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych ze stresem (etiologią, typologią, skutkami chronicznego stresu) oraz relaksem (procesem relaksacji, walorami wynikającymi z regularnego odprężania się). Zaproponowany wstęp teoretyczny ma wzbogacić profesjonalną wiedzę pedagogów oraz – z drugiej strony – umożliwić rodzicom poznanie i zrozumienie specyfiki omawianych zagadnień. Druga, praktyczna część to zbiór konspektów zajęć, które można zrealizować m.in. w szkołach, przedszkolach, świetlicach, placówkach resocjalizacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych, a także w indywidualnej pracy w domu.
Pawlak, Agnieszka. Tutoring dziecięcy w procesie nauczania-uczenia się dzieci siedmioletnich i ośmioletnich. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009.
Rozpatrując zagadnienie uczenia się w interakcjach społecznych, nie można zapomnieć o dwóch szczególnie interesujących zjawiskach, jakimi są tutoring i binarne uczenie się . Pojęcie tutoringu zostało wprowadzone przez Davida Wooda na określenie nauczania nieformalnego, naturalnego i spontanicznego. Dochodzi do niego w sytuacjach interakcji społecznej wzbogacanej o naturalnie pojawiające się "okazje dydaktyczne" czy też "okazje edukacyjne". Nie wszyscy badacze jednak omawiają tutoring w odniesieniu do relacji dziecko-dorosły. Dużą rolę w procesie nauczania-uczenia przypisuje się tutorowi-rówieśnikowi.
Prawdopodobnie niejeden nauczyciel zetknął się kiedyś z problemem niezrozumienia. Mimo, że na lekcji starał się tłumaczyć, pokazywać, stosować różnorodne metody nauczania, jednak uczniowie nie rozumieli, nie potrafili przyswoić wiedzy, choć niewątpliwie nauczyciel dokładał wszelkich starań, by mogli to osiągnąć. Pozwólmy więc, aby rówieśnik przy naszej pomocy wyjaśnił, opisał własnymi słowami to, co my chcemy przekazać. Na pewno znajdzie się dziecko, które szybciej zrozumie, o czym mówi nauczyciel. Pozwólmy dzieciom uczyć się od siebie nawzajem i my uczmy się od nich.
Współczesne wyzwania teorii i praktyki edukacyjnej. Red. Agnieszka Cybal-Michalska, Agnieszka Gromkowska-Melosik. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.
Prezentowany tom tekstów stanowi doskonałą egzemplifikację możliwości jakie pedagogika daje młodym naukowcom, ale też ich ogromnego potencjału w zakresie przyczyniania się do jej rozwoju. Teksty są zróżnicowane w swoje całości ale dają obraz pewnej intelektualnej wspólnoty, którą cechują jasno zdefiniowane cechy kognitywne i społeczne.
