Temat miesiąca to miejsce w naszym serwisie, w którym umieszczamy tematyczne materiały edukacyjne związane z kalendarium wydarzeń na dany miesiąc. Celem jest wsparcie użytkowników w poszerzaniu wiedzy, ułatwienie samodzielnej pracy. Przygotowany przez nas materiał to wyselekcjonowane materiały z internetu takie jak publikacje, filmy, artykuły, scenariusze, ciekawe strony, zestawienia bibliograficzne, gotowe quizy online. Materiały są dostępne na naszych strnach: WebowaDBP/ Czytelnia Nauczycielska/ Wybrane publikacje/ Zestawienia tematyczne/ Poradniki zagadnieniowe online
Wcześniejsze Kartki z kalendarza
Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych
1 października
- Międzynarodowy Dzień Osób Starszych - Celem święta jest przełamanie różnych stereotypów dotyczących ludzi starszych i starzenia się, a także wyeliminowanie dyskryminacji seniorów w pracy, placówkach medycznych itp.
- Tematyczne zestawienie: wydawnictwa i artykuły z czasopism
- Międzynarodowy Dzień Muzyki
- Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu
- Zdrowe żywienie - materiały edukacyjne
- Światowy Dzień Ptaków - Podczas obchodów Światowego Dnia Ptaków podkreśla się ich ogromny wpływ na ekosystemy. Wielu ludzi nie docenia roli ptaków w środowisku, a jest ona nieoceniona, więc trzeba głośno o tym mówić, by społeczeństwo przestało tępić ptaki i zaczęło je szanować.
- Wędrówki ptaków- tematyczna kolekcja multimedialnych materiałów edukacyjnych
- Bociany - materiały edukacyjne w WebowaDBP
- 1569 – 8.09-4.10 – Mikołaj Rej, zaliczany do największych polskich pisarzy epoki renesansu, zwany ojcem literatury polskiej, autor dzieł o tematyce politycznej i obyczajowej m.in. Krótkiej rozprawy między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem.
455. rocznica - 1684 – zm. Pierre Corneille, francuski dramatopisarz, z wykształcenia prawnik, twórca tragedii klasycystycznej, autor znanych tragikomedii i komedii m.in. tragikomedii heroicznej Cyd, komedii obyczajowej Łgarz.
340. rocznica
2 października
- Międzynarodowy Dzień bez Przemocy - Trudno uciec od przemocy, jest ona bowiem wszechobecna – na ulicach, w szkole, w telewizji. Warto więc stawić jej czoła, reagować kiedy komuś dzieje się krzywda. Święto zostało ustalone w dniu urodzin Mahatmy Gandhiego, pioniera filozofii i strategii niestosowania przemocy.
- Przemoc rówieśnicza cz 1 - poradnik online
- Przemoc rówieśnicza cz 2 - poradnik online
- Agresja w szkole - materiały edukacyjne
- 1904 – ur. Graham Greene, angielski pisarz i dramatopisarz katolicki, autor powieści psychologicznych, podejmujących problematykę moralną i religijną m.in. Sedno sprawy; Tajny agent; Moc i chwała; Spokojny Amerykanin; Nasz człowiek w Hawanie; Koniec romansu.
120. rocznica - 1914 – ur. Jan Nowak-Jeziorański, polityk, działacz niepodległościowy, publicysta; żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej; brał udział w dywersyjnej „Akcji N”; w l. 1943-1945 był kurierem i emisariuszem między Warszawą i Sztokholmem, później między Warszawą i Londynem. Po upadku powstania warszawskiego przedostał się do Londynu. Publikacje: Polska droga ku wolności; Kurier z Warszawy; Polska pozostała sobą; Wojna w eterze; Polska z oddali; W poszukiwaniu nadziei; Rozmowy o Polsce.
110. rocznica - 1944 - Kapitulacja powstania warszawskiego. Po 63 dniach walki powstanie upadło. Zginęło ok. 18 tysięcy powstańców i ok. 200 tysięcy ludności cywilnej. Niemcy zagwarantowali ocalałym powstańcom prawa jenieckie; po przymusowym opuszczeniu miasta przez ludność cywilną Warszawa miała zostać, dom po domu, zrównana z ziemią.
80. rocznica- Historia klasa 8. Plan "Burza" i powstanie warszawskie - materiały powtórkowe
- 2009 – zm. Marek Edelman, polski działacz polityczny i społeczny, lekarz kardiolog, jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim, kawaler Orderu Orła Białego, bohater książki Hanny Krall pt. Zdążyć przed Panem Bogiem.
15. rocznica
4 października
- Światowy Dzień Zwierząt - Święto zwierzaków ustanowiono w 1931 roku na konwencji ekologicznej we Florencji. Dzień obchodów 4 października odnosi się do wspominania w Kościele powszechnym św. Franciszka z Asyżu, patrona zwierząt, ekologów i ekologii. Cele święta są od lat niezmienne: mają zmienić zachowanie ludzi w stosunku do zwierząt.
Materiały o zwierzętach:
- Światowy Dzień Tabliczki Mnożenia propaguje nabywanie wiedzy matematycznej w przyjazny dla młodego człowieka sposób. W tym dniu w niektórych szkołach organizuje się akcje, gdzie dzieci przepytują nauczycieli z tabliczki mnożenia, co sprawia, że najmłodsi przy okazji zapamiętują niektóre wyniki.
- Światowy Dzień Uśmiechu - Radosne święto obchodzone w pierwszy piątek października od 1999 roku. Pomysłodawcą tego dnia był Harvey Ball, autor znanego na całym świecie symbolu żółtej uśmiechniętej buzi.
- Szczęście, radość i optymizm - scenariusze zajęć
- Pozytywne myślenie - scenariusze
-
Szczęście - zestawienie tematyczne
- 1669 – zm. Rembrandt, holenderski malarz, grafik i rysownik, jeden z najwybitniejszych, najbardziej wszechstronnych i płodnych twórców w dziejach sztuki, autor cyklu autoportretów, scen mitycznych i biblijnych m.in. Andromedy.
355. rocznica
6 października
- 1889 – ur. Maria Dąbrowska, powieściopisarka i publicystka, tłumaczka, jedna z ważniejszych polskich powieściopisarek XX w., czołowa przedstawicielka realistycznej prozy społeczno-obyczajowej i psychologicznej, autorka m.in. Nocy i dni.
135. rocznica
7 października
- 1849 – zm. Edgar Allan Poe, amerykański poeta pochodzenia angielsko-irlandzkiego, nowelista, krytyk i teoretyk literatury; zdobył rozgłos jako autor opowiadań grozy i nowel detektywistycznych; jego twórczość poetycka miała wpływ na rozwój francuskiego symbolizmu, a proza przyczyniła się do rozwoju XX-wiecznej literatury fantastycznej i kryminalnej. W 1831, będąc jeszcze początkującym pisarzem, planował wyjazd do Polski, by ochotniczo walczyć w powstaniu listopadowym.
175. rocznica
8 października
- Światowy Dzień Poczty/ Międzynarodowy Dzień Pisania Listów
- 1929 – zm. Jacek Malczewski, malarz, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu przełomu XIX i XX w., czołowy przedstawiciel Młodej Polski, profesor krakowskiej ASP, autor m.in. cyklu autoportretów, Autoportretu z hiacyntem.
95. rocznica - 1954 – zm. Marian Falski, polski pedagog, działacz oświatowy, autor elementarza.
70. rocznica
9 października
- 1929 – ur. Bożena Truchanowska, graficzka, ilustratorka współpracująca z pismami dziecięcymi: „Miś”, „Płomyczek”, „Płomyk”, autorka ilustracji, m.in. do Opowieści o Chopinie Broszkiewicza, Kopciuszka H. Januszewskiej, W samo południe J. Ratajczaka.
95. rocznica
10 października
- Światowy Dzień Drzewa - To święto wymyślone przez Juliusa Sterlinga Mortona, sekretarza rolnictwa Stanów Zjednoczonych, prywatnie miłośnika przyrody. Zaapelował on do rodaków, by 10 kwietnia 1872 r. posadzili drzewa. Dziś Arbor Day to akcja znana na całym świecie, w Polsce oficjalnie obecna od 2002 roku i corocznie obchodzona 10 października.
- Światowy Dzień Drzewa - materiały edukacyjne
- Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego - Jego celem jest zwrócenie uwagi na dbałość o zdrowie psychiczne, pomoc osobom chorym z naszego otoczenia, ulepszania opieki medycznej nad chorymi psychicznie i na wszystkie sprawy dotyczące zaburzeń psychicznych.
- Dzień Gier Planszowych to dzień, kiedy miłośnicy gier szczególnie pokazują pasję do gier planszowych.
- 1964 – ur. Zyta Rudzka, pisarka, scenarzystka, psycholożka, autorka powieści m.in. Tkanki miękkie, Ten się śmieje kto ma zęby, za którą w 2023 otrzymała Nagrodę Literacką Nike.
60. rocznica
11 października
- Dzień Dziewczyny
- Prawa Kobiet - materiały edukacyjne
- 1779 – zm. Kazimierz Pułaski, polski generał, jeden z najwybitniejszych dowódców konfederacji barskiej, uczestnik wielu bitew z wojskiem rosyjskim. Przystąpił do spisku, którego celem było porwanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z tego powodu skazano go zaocznie na karę śmierci. Po upadku konfederacji, emigrował z Polski, jednak państwa europejskie odmawiały mu pobytu. Wyjechał do Ameryki, zaproszony przez francuskiego generała La Fayette’a, walczyć o niepodległość Stanów Zjednoczonych z Anglikami. Jest uważany za twórcę amerykańskiej kawalerii; został generałem armii amerykańskiej i dowódcą kawalerii, później stworzył wzorowy własny legion kawalerii.
245. rocznica
12 października
- Dzień Bezpiecznego Komputera - To inicjatywa, która ma na celu informowanie o zagrożeniach płynących z sieci oraz promować bezpieczeństwo informatyczne.
- Kolekcje materiałów na temat Internetu i bezpiecznego korzystania z komputera
- Alfabet cyberbezpieczeństwa w edukacji
- Zrozumieć internet
- Wyszukiwanie informacji – tworzenie zapytań, specjalistyczne wyszukiwarki
- 1924 – zm. Anatole France, francuski pisarz; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1921. (Utwory: Zbrodnia Sylwestra Bonnard; Pamiętnik mego przyjaciela; Szkice literackie; Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką; cykl powieściowy: Historia współczesna; Bogowie łakną krwi; Bunt aniołów).
100. rocznica
13 października
- Międzynarodowy Dzień Ograniczania Skutków Katastrof - Z naturą nie ma żartów, co pokazują klęski żywiołowe, które pozostawiają po sobie prawdziwe spustoszenie.
- 1969 – ur. Agnieszka Frączek, germanistka, leksykografka, doktor nauk humanistycznych, autorka książek dla dzieci, m.in.: Dranie w tranie, czyli wiersze trudne niesłychanie, Jedna literaka, a zmiana wielka, Gdy przy słowie jest przysłowie, Byk jak byk, Śmiechu warte, Miasto nocą.
55. rocznica
14 października
- Dzień Edukacji Narodowej
- Dzień Nauczyciela - materiały edukacyjne
- Ogólnopolskie Urodziny Książkowego Misia, obchodzone w rocznicę pierwszego wydania książki Kubuś Puchatek Alana Alexandra Milne’a (1926).
- Dzień Kubusia Puchatka - materiały edukacyjne
-
Mój przyjaciel Kubuś Puchatek - zajęcia edukacyjne dla przedszkolaków
- 1864 – ur. Stefan Żeromski, pisarz i publicysta, nowelista, społecznik i moralista, autor m.in. powieści Syzyfowe prace; Ludzie bezdomni; Popioły; Wierna rzeka; Dzieje grzechu; Przedwiośnie.
160. rocznica
15 października
- Światowy Dzień Białej Laski - To święto osób niewidomych i niedowidzących obchodzone od 1964 roku. Jest to dla nich okazja, by przypomnieć społeczeństwu, że chcą żyć tak jak wszyscy i nie potrzebują fałszywej litości.
- Niepełnosprawni są wśród nas - materiały edukacyjne
- Podcast z rekomendacją książki Carte blanche - Jacek Lusiński: poruszająca historia nauczyciela z liceum, który – aby zachować ukochaną pracę i przygotować uczniów do matury – ukrywa przed światem, że stopniowo traci wzrok.
- Międzynarodowy Dzień Kobiet Wiejskich - Ma podkreślać, jak ważną i odpowiedzialną rolę odgrywają kobiety w rozwoju obszarów wiejskich. W wielu miejscach na ziemi, to one bowiem muszą zapewnić pożywienie i środki do życia swoim rodzinom.
- 1814 – ur. Michaił Jurjewicz Lermontow, rosyjski poeta, dramatopisarz i prozaik, jeden z najwybitniejszych twórców XIX w. w Rosji, przedstawiciel romantyzmu rosyjskiego, autor m.in. Śmierci poety.
210. rocznica - 1844 – ur. Friedrich Nietzsche, niemiecki filozof, filolog klasyczny, prozaik, poeta. Jego poglądy wywarły ogromny wpływ na XX w. (Tako rzecze Zaratustra; Poza dobrem i złem; Z genealogii moralności; Zmierzch bożyszcz; Antychryst; Dytyramby dionizyjskie; Ecce Homo; Wola mocy).
180. rocznica
16 października
- Światowy Dzień Żywności - Celem obchodów jest pogłębianie świadomości opinii publicznej dotyczącej globalnych problemów żywnościowych: głodu, niedożywienia i ubóstwa.
- Zdrowe żywienie - materiały do wykorzystania
- 1384 - Koronacja na Wawelu węgierskiej królewny, Jadwigi Andegaweńskiej, na królową Polski. W 1386 jej mężem został Władysław Jagiełło, książę litewski, koronowany na króla Polski. Królowa Jadwiga wspomagała chorych i ubogich, opiekowała się kościołami, wyposażyła klasztor jasnogórski, odnowiła Uniwersytet Krakowski.
640. rocznica-
Historia klasa 4. Jadwiga Andegaweńska. Uczymy się razem - materiał do powtórki
-
- 1854 – ur. Oscar Wilde, angielski poeta, prozaik, eseista i dramatopisarz pochodzenia irlandzkiego, przedstawiciel modernistycznego estetyzmu, autor m.in. Portretu Doriana Graya.
170. rocznica
17 października
- 1849 – zm. Fryderyk Franciszek Chopin, pianista i kompozytor światowej sławy, twórca dzieł łączących narodowe i ludowe tradycje muzyki polskiej z muzyką romantyczną, odznaczających się wirtuozerią techniki pianistycznej, m.in. mazurków, polonezów.
175. rocznica
18 października
- 1904 – ur. Czesław Jacek Centkiewicz, prozaik, podróżnik, uczestnik wypraw polarnych, autor książek popularnonaukowych i beletrystycznych o lodowych szlakach Antarktydy i Arktyki dla młodych czytelników, m.in.: Anaruk, chłopiec z Grenlandii, Czy foka jest biała?, Wyspa mgieł i wichrów.
120. rocznica
20 października
- Europejski Dzień Seniora - Dzień Seniora obchodzony jest w kilku wariantach na poziomie globalnym i lokalnym: 1 października jako Międzynarodowy Dzień Osób Starszych, 20 listopada jako Ogólnopolski Dzień Seniora oraz 20 października jako Europejski Dzień Seniora. Wszystkie daty mają jednak wspólny cel – kształtować społeczne postrzeganie osób starszych oraz podejmować wszelkie działania mające na celu zapewnienie im godnego życia. Do najważniejszych zadań należy więc walka z wykluczeniem osób w podeszłym wieku, ułatwienie dostępu do opieki medycznej, a także do pełnego życia kulturalnego i społecznego.
- 1854 – ur. Jean Arthur Rimbaud, francuski poeta, zaliczany do grona tzw. poetów wyklętych, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu, twórca awangardowych arcydzieł literatury francuskiej, autor m.in. poematu narracyjnego Statek pijany.
170.rocznica
21 października
- 1929 – ur. Ursula Le Guin, pisarka amerykańska, jedna z najwybitniejszych przedstawicielek nurtu fantasy. Utwory: Czarnoksiężnik z Archipelagu; Opowieści z Ziemiomorza; Lewa ręka ciemności.
95. rocznica
22 października
- Dzień Praw Rodziny jest okazją do rozmów na temat tego jak w dzisiejszym świecie ma funkcjonować rodzina oraz w jaki sposób ją chronić. Obecnie z wielu stron pojawiają się ataki na tę fundamentalną jednostkę społeczną, dlatego szczególnie młodzi ludzie zakładający rodziny powinni wiedzieć jak sobie z tym radzić.
- Rodzina - materiały edukacyjne
- 1919 – ur. Doris May Lessing, pisarka brytyjska, autorka powieści psychologiczno-obyczajowych o tematyce afrykańskiej, poruszających problem kolonializmu i rasizmu m.in. Piąte dziecko, laureatka Literackiej Nagrody Nobla w 2007 r.
105. rocznica
24 października
- Dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych
- Międzynarodowe Święto Roweru - Rower to wspaniały środek transportu. Wystarczy na niego wsiąść i jechać przed siebie – nie musimy martwić się paliwem czy korkami. Warto ten dzień świętować jak najczęściej, bo jazda na rowerze to dobry sposób na dobre zdrowie i samopoczucie.
- Sport i turystyka rowerowa - materiały
- 1989 – zm. Jerzy Kukuczka, najwybitniejszy polski himalaista i jeden z najwybitniejszych himalaistów XX w. Drugi na świecie, po Reinholdzie Messnerze, zdobył wszystkie (14) ośmiotysięczniki Himalajów i Karakorum. Wytyczył jedenaście nowych dróg. Na trzy ośmiotysięczniki dokonał pierwszych w historii zimowych wejść. Zginął podczas wspinaczki z Ryszardem Pawłowskim na Lhotse (8516 m), południową, niezdobytą wówczas ścianą, będąc już blisko wierzchołka.
35. rocznica
25 października
- Międzynarodowy Dzień Artystów
- Sztuka widzenia Sztuki - materiały: Jan Vermeer - Leonardo da Vinci - Rafael Santi - Vincent van Gogh
- Dzień Ustawy o Ochronie Praw Zwierząt
- Dzień Kundelka - Klasyczny kundel jest wynikiem skrzyżowania psów nieokreślonego pochodzenia. Istotnie kundel, jako że nie należy do żadnej konkretnej rasy, jest wyjątkowy i jedyny w swoim rodzaju. Ponadto psy nierasowe stanowią znakomitą większość wszystkich czworonogów na świecie. W ramach obchodów Dnia Kundelka najczęściej organizowane są wystawy, gdzie właściciele dumnie prezentują swoje ukochane zwierzaki. Wiele schronisk zaprasza również na tzw. dni otwarte, zachęcając do odwiedzin i przygarnięcia bezdomnych piesków oraz ofiarowania wsparcia w postaci datków pieniężnych lub materialnych.
26 października
- 1929 – ur. Wanda Maria Chotomska, poetka, dziennikarka, prozaiczka, autorka słuchowisk radiowych, tekstów piosenek, widowisk teatralnych i telewizyjnych oraz utworów dla dzieci. Utwory: Czarna krowa w kropki bordo; Tadek Niejadek; Dlaczego cielę ogonem miele; Dzieci pana Astronoma; Od rzeczy do rzeczy, Kareta z piernika, Legendy polskie. Laureatka Orderu Uśmiechu, wyróżnienia przyznawanego przez dzieci od 1967 r.
95. rocznica
27 października
- Światowy Dzień Dziedzictwa Audiowizualnego - To święto podkreśla rolę jaką pełnią nagrania audio oraz wideo dokumentujące ważne wydarzenia z XIX i XX wieku.
29 października
- Dzień Internetu – W tym dniu mówi się zarówno o wielkich korzyściach, które daje nam sieć, ale wspomina się również o zagrożeniach. W swoim założeniu internet jest genialnym wynalazkiem, ale niektórzy wykorzystują go do nielegalnych celów narażając innych użytkowników. W dniu tym warto też wspomnieć, że mimo ciągłego rozwoju są regiony, gdzie nadal nie ma dostępu do sieci.
- Kolekcje materiałów na temat Internetu
- Alfabet cyberbezpieczeństwa w edukacji
- Zrozumieć internet
- 1924 – zm. Frances Hodgson Burnett, angielska pisarka, autorka powieści dla dzieci i młodzieży. Utwory: Mały lord, Mała księżniczka,Tajemniczy ogród.
100. rocznica - 1924 – ur. Zbigniew Herbert, poeta, eseista, dramatopisarz, autorytet artystyczny i moralny, uznawany za jednego z najwybitniejszych poetów XX w. (Struna światła; Pan Cogito; Raport z oblężonego miasta; Barbarzyńca w ogrodzie; Martwa natura z wędzidłem; Labirynt nad morzem; Elegia na odejście; Jaskinia filozofów).
100. rocznica
30 października
- 1899 – ur. Maria Kuncewiczowa, pisarka, eseistka, tłumaczka literatury angielskiej, francuskiej i skandynawskiej. Utwory: Cudzoziemka; Zmowa nieobecnych; Klucze; Tristan 1846; Dni powszednie państwa Kowalskich [pierwsza w Polsce powieść radiowa].
125. rocznica
31 października
- Światowy Dzień Miast został ogłoszony przez ONZ. Każdego roku motywem przewodnim jest inny temat, ale zawsze w obchodach chodzi o to, aby wypracować dla miast takie rozwiązania, aby stały się one bezpiecznym azylem dla mieszkańców, co obecnie nie jest takie oczywiste.
Quizy online o miastach:
Na podstawie materiałów:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikiprojekt:Rocznice
- https://www.kalbi.pl/kalendarz-swiat-nietypowych
- https://biblioteka.pl/kalendarz
- kalendarium rocznic i wydarzeń 2024 - WiMBP w Rzeszowie
- kalendarium świąt i rocznic 2024 – WiMBP w Gdańsku
- kalendarz rocznic i obchodów na 2024 - MBP w Łomży
- Kalendarz Świąt Nietypowych: http://kalendarzswiatnietypowych.pl
Opracowała Beata Malentowicz, Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławi
