Kartka z kalendarza - marzec 2024

Temat miesiąca to miejsce w naszym serwisie, w którym umieszczamy tematyczne materiały edukacyjne związane z kalendarium wydarzeń na dany miesiąc. Celem jest wsparcie użytkowników w poszerzaniu wiedzy, ułatwienie samodzielnej pracy. Przygotowany przez nas materiał to wyselekcjonowane materiały z internetu takie jak publikacje, filmy, artykuły, scenariusze, ciekawe strony, zestawienia bibliograficzne, gotowe quizy online.

Wcześniejsze Kartki z kalendarza

1 marca

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” - polskie święto państwowe poświęcone pamięci żołnierzy wyklętych. Obchodzone od 2011 roku jako wyraz hołdu dla żołnierzy podziemia za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny
- Żołnierze niezłomni - materiały edukacyjne w WebowaDBP
Międzynarodowy Dzień Walki przeciwko Zbrojeniom Atomowym - obchodzony w rocznicę wybuchu amerykańskiej bomby wodorowej na atolu Bikini w 1954.
Zero dla Dyskryminacji - główny przekaz Dnia Bez Dyskryminacji to zachęta do promowania i świętowania różnorodności oraz odrzucenia wszelkich form dyskryminacji. Dzień ten ma na celu zwiększenie świadomości na temat problemu dyskryminacji oraz przypomnienie ludziom, że każda forma dyskryminacji jest naruszeniem praw człowieka i przeszkodą w osiągnięciu równości i sprawiedliwości społecznej.
Międzynarodowy Dzień Przytulania Bibliotekarza
- Stereotyp bibliotekarza - materiały w WebowaDBP
230 - 1794 - W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera pierwszej polskiej opery narodowej „Cud mniemany, czyli krakowiacy i górale” z muzyką Jana Stefaniego i librettem Wojciecha Bogusławskiego
100 - 1904 – ur. Glenn Miller, amerykański kompozytor, aranżer i puzonista, założyciel słynnego big bandu Glenn Miller Orchestra (1938). Spopularyzował jazz w Europie. W czasie wojny prowadził Reprezentacyjną Orkiestrę Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Zginął w katastrofie lotniczej 15.12.1944

2 marca

240 - 1784 - francuski baloniarz Jean Pierre Blanchard wzniósł się po raz pierwszy w powietrze; jako pierwszy człowiek przeleciał balonem nad kanałem La Manche
160 - 1864 - Car Aleksander II wydał ukazy wprowadzające w Królestwie Polskim uwłaszczenie chłopów i samorząd gminny; bezpośrednim ich celem było oderwanie chłopów od powstania styczniowego

3 marca

Międzynarodowy Dzień Pisarzy i Pisarek - ustanowiony w 1984 roku przez PEN CLUB – Międzynarodowe Stowarzyszenie Pisarzy, którego zadaniem jest promowanie przyjaźni oraz intelektualnej współpracy między pisarzami z całego świata
- Pisarze dzieciom i nie tylko - sylwetki wybranych pisarzy, teksty, materiały na zajęcia w WebowaDBP
Światowy Dzień Dzikiej Przyrody - ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat konieczności ochrony dzikiej przyrody i działań na rzecz ochrony zagrożonych gatunków. To okazja do zwrócenia uwagi na problemy takie jak wyniszczenie lasów, zanieczyszczenie wód, zmiany klimatu, a także nielegalny handel dzikimi zwierzętami i roślinami
90 - 1934 – ur. Jacek Kuroń, historyk z wykształcenia, lewicowy polityk, jeden z czołowych przywódców opozycji demokratycznej w PRL, wielokrotnie zatrzymywany i więziony; współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników. Po 1989 działacz Unii Demokratycznej, następnie Unii Wolności. W l. 1989-1990 i 1992-1993 minister pracy i opieki społecznej

4-10 marca

Międzynarodowy Tydzień E-Książki, święto zainicjowane w 2004 roku ma na celu promocję i popularyzację e-czytania oraz książki elektronicznej
- Biblioteki cyfrowe - materiały w WebowaDBP
- Biblioteczne zasoby cyfrowe DBP - wybrane publikacje z matematyki, języków obcych, edukacji przyrodniczej, edukacji zdalnej, OZE

4 marca

Dzień Gramatyki - coroczne święto poświęcone poprawności językowej i gramatyce
20 - 2004 – zm. Jeremi Przybora, humorysta, autor tekstów piosenek (głównie z muzyką Jerzego Wasowskiego) i tekstów kabaretowych, słuchowisk radiowych, scenariuszy i widowisk telewizyjnych, prozaik, spiker radiowy. Twórca teatru radiowego Eterek, współtwórca i współodtwórca – wraz z Jerzym Wasowskim – telewizyjnego Kabaretu Starszych Panów, jednego z najbardziej znanych programów w historii TVP

5 marca

30 - 1994 – zm. Jan Dobraczyński, pisarz i publicysta, działacz społeczny, uczestnik wojny obronnej 1939 i ruchu oporu, generał brygady, działacz katolicki, autor opowiadań, szkiców literackich, powieści i wspomnień o tematyce metafizycznej i moralnej, m.in. Listów Nikodema

6 marca

Europejski Dzień Logopedy
570 - 1454 - Kazimierz Jagiellończyk na prośbę stanów pruskich, wydał akt inkorporacji Prus do korony oraz akt wypowiedzenia wojny Krzyżakom – wojna trzynastoletnia, zakończona zwycięstwem Polski w 1466
115 - 1909 – ur. Stanisław Jerzy Lec, poeta i satyryk, aforysta, współpracownik „Szpilek”, autor znanych tomów aforyzmów, dowcipnie komentujących współczesne zjawiska społeczne m.in. Myśli nieuczesanych

7 marca

750 - 1274 – zm. Tomasz z Akwinu, święty, włoski teolog i filozof, dominikanin, twórca tomizmu, wykładowca uniwersytetu paryskiego i królewskiego uniwersytetu w Neapolu; jeden z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. (Summa teologiczna; Suma filozoficzna; Sriptum super libros; O bycie i istocie)
185 - 1839 – ur. Adolf Dygasiński, powieściopisarz, nowelista, publicysta, redaktor, pedagog; jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego naturalizmu. W twórczości najczęściej podejmował tematy związany z życiem zwierząt i życiem ludu
100 - 1924 – ur. Kōbō Abe, właśc. Abe Kimifus, japoński pisarz, twórca japońskiego modernizmu powojennego. (Powieści: Kobieta z wydm, Obca twarz; dramat: To ja jestem duchem)
25 - 1999 – zm. Stanley Kubrick, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. (Filmy: Lolita; Spartakus; Mechaniczna Pomarańcza; Oczy szeroko zamknięte; lśnienie; 2001Odyseja kosmiczna)

8 marca

Międzynarodowy Dzień Kobiet
- Kobiety - prawa kobiet, sylwetki wybranych kobiet w WebowaDBP
80 - 1944 – ur. Waldemar Łysiak, pisarz, publicysta, historyk sztuki. (Alfabet szulerów; Stulecie kłamców; Napoleonida; Ostatnia kohorta; Konkwista)

9 marca

570 - 1454 – ur. Amerigo Vespucci, włoski kupiec, żeglarz, podróżnik i odkrywca w służbie hiszpańskiej i portugalskiej. W l. 1499-1502 dotarł do Gujany, Wenezueli, Haiti, opłynął wschodnie wybrzeże Ameryki Pd. Jego listy z opisami podróży zyskały wielką popularność, były tłumaczone na wiele języków. Od jego imienia pochodzi nazwa Ameryki
210 - 1814 – ur. Taras Szewczenko, ukraiński poeta i malarz romantyczny, członek tajnego ukraińskiego bractwa Cyryla i Metodego, twórca nowoczesnej literatury narodowej. Na zesłaniu w l. 1847-1857, gdzie zaprzyjaźnił się z polskimi zesłańcami. Pisał głównie w jęz. rosyjskim. Imię Szewczenki nosi obecnie dawny Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie
90 - 1934 – ur. Jurij Gagarin, radziecki kosmonauta, jako pierwszy człowiek odbył podróż kosmiczną na statku „Wostok 1”. Zginął w katastrofie lotniczej 27.03.1968
60 - 1959 - Lalka Barbie zadebiutowała na nowojorskich targach zabawek
30 - 1994 – zm. Charles Bukowski, amerykański prozaik i poeta, autor scenariuszy filmowych rysownik; jego twórczość i postawa życiowa była bliska autorom spod znaku Beat Generation. (Szmira; Zapiski starego świntucha; Z szynką raz!; Faktotum; Kobiety; Miłość to piekielny pies; Płonąc w wodzie, tonąc w ogniu)

12 marca

Dzień Matematyki

13 marca

125 - 1899 – ur. Jan Lechoń, poeta i satyryk, eseista, tłumacz, krytyk literacki i teatralny, współtwórca grupy poetyckiej Skamander, autor m.in. tomu wierszy Karmazynowy poemat
70 - 1954 - W Warszawie powstał Studencki Teatr Satyryków (STS)

14 marca

230 - 1794 – ur. Józef Bem, generał wojsk polskich, węgierskich i tureckich, teoretyk wojskowości; uczestnik kampanii 1812, powstania listopadowego i rewolucji węgierskiej 1848-1849; po przyjęciu islamu podjął służbę w armii tureckiej
220 - 1804 – ur. Joahann Strauss, ojciec austriacki kompozytor walców, polek, kadryli, marszów, ceniony skrzypek i dyrygent, autor m.in. słynnej kompozycji Marsz Radetzky’ego
145 - 1879 – ur. Albert Einstein, wybitny niemiecki fizyk, twórca szczególnej i ogólnej teorii względności, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 r. W 1933 opuścił Niemcy i zamieszkał w USA. (Istota teorii względności; Ewolucja fizyki)

15 marca

Międzynarodowy Dzień Konsumenta

16 marca

185 - 1839 – ur. Sully Prudhomme, francuski poeta, przedstawiciel parnasizmu, autor m.in. tomiku La Justice (Sprawiedliwość), pierwszy laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1901 r.

17 marca

Dzień św. Patryka – święto narodowe Irlandii
105 - 1919 – ur. Nat King Cole, amerykański pianista jazzowy i piosenkarz

18 marca

Światowy Dzień Recyklingu, ustanowiony w 2018 r. w celu uświadomienia ludziom znaczenia segregacji odpadów i ich recyklingu oraz promowania korzyści z odzyskiwania surowców
- Recykling - materiały edukacyjne w WebowaDBP

20 marca

Międzynarodowy Dzień Szczęścia
Światowy Dzień Żaby

21 marca

Dzień Wagarowicza
- Z wiosną w tytule - książka nie tylko na wiosnę - zagadki z cyklu Jaka to lektura?
Światowy Dzień Zespołu Downa
Światowy Dzień Poezji
Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową
- Dyskryminacja - scenariusze zajęć
- Dyskryminacja - kolekcja materiałów edukacyjnych
Światowy Dzień Lasu
220 - 1804 - Ogłoszenie Kodeksu Napoleona, pierwszego nowoczesnego kodeksu prawa cywilnego, opartego m.in. na zasadzie wolności osobistej jednostki, formalnej równości obywateli wobec prawa, wolności własności prywatnej. Obowiązywał także na terenie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. W Polsce ostatnie przepisy Kodeksu Napoleona utraciły moc w 1946 r.
185 - 1839 – ur. Modest Musorgski, rosyjski kompozytor; przedstawiciel rosyjskiej szkoły w muzyce. (Opery: Borys Godunow; Chowiańszczyzna; pieśni, miniatury fortepianowe, utwory orkiestrowe)

22 marca

Światowy Dzień Wody

23 marca

200 - 1824 – ur. Zygmunt Fortunat Miłkowski, pseud. Teodor Tomasz Jeż, (zm. 11 I 1915) polski pisarz, publicysta i polityk niepodległościowy, powstańczy pułkownik, współtwórca założonej w Zurychu tajnej organizacji Liga Polska, przekształconej w Ligę Narodową, pod pseudonimem napisał 80 powieści. Sejm ustanowił rok 2024 Rokiem Zygmunta Miłkowskiego

24 marca

Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów Pod Okupacją Niemiecką
Narodowy Dzień Życia - ma na celu promowanie rodziny jako podstawowej komórki społecznej
- Rodzina - materiały edukacyjne WebowaDBP
- Rodzina - scenariusze zajęć
230 - 1794 - Przysięga Tadeusza Kościuszki na krakowskim Rynku - początek insurekcji kościuszkowskiej przeciw okupującym kraj wojskom carycy Katarzyny II. Tekst przysięgi: „Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego”
80 - 1944 - Niemcy zabili Józefa i Wiktorię Ulmów, gospodarzy z podkarpackiej wsi Markowa, i siedmioro ich dzieci za ukrywanie dwóch żydowskich rodzin. Ulmowie zostali odznaczeni przez Yad Vashem medalem Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. 10.09.2023 w Markowej odbędzie się beatyfikacja rodziny Ulmów. Sejm ustanowił rok 2024 Rokiem Rodziny Ulmów

25 marca

Światowy Dzień Czytania Tolkiena, powstał z inicjatywy angielskiego Towarzystwa Tolkienowskiego
- John R. R. Tolkien - strona z materiałami o autorze, jego twórczości w WebowaDBP
- Władca Pierścieni-Drużyna pierścienia - quiz online
- Władca Pierścieni-Dwie wieże - quiz online
- Władca Pierścieni-Powrót króla - quiz online
- Hobbit, czyli tam i z powrotem - quiz online
- J. R. R. Tolkien - quiz czytelniczy online (poziom trudny)
- J. R. R. Tolkien - życie i twórczośćJ. R. R. Tolkien - życie i twórczość - quiz czytelniczy online (poziom łatwy)
- Hobbici i inni - zagadki w formie podcastów
70 - 1954 – zm. Leon Schiller, polski reżyser, krytyk i teoretyk teatru pochodzenia austriackiego, aktor kabaretu literackiego Zielony Balonik, autor scenariuszy teatralnych, esejów, m.in. Teatru ogromnego

26 marca

65 - 1959 – zm. Raymond Chandler, amerykański pisarz, scenarzysta, autor powieści i opowiadań kryminalnych, z gatunku crime fiction, twórca fikcyjnej postaci detektywa Philipe'a Marlowe'a

27 marca

Międzynarodowy Dzień Teatru
- Jestem widzem i aktorem - teatr w szkole podstawowej - materiały edukacyjne w WebowaDBP

28 marca

110 -1914 – ur. Bohumil Hrabal, czeski pisarz, uważany za znaczącego twórcę światowej literatury XX w., autor znanych opowiadań i powieści, m.in. przeniesionych na ekran i nagrodzonych Oskarem Pociągów pod specjalnym nadzorem
30 - 1994 – zm. Eugène Ionesco, francuski dramatopisarz pochodzenia rumuńskiego, przedstawiciel awangardy teatralnej, jeden z twórców tzw. teatru absurdu, autor dramatów m.in. Łysa śpiewaczka, Krzesła

30 marca

Godzina dla Ziemi - Każdy, kto chce obchodzić to święto musi zrobić jedną rzecz – wyłączyć na godzinę światło oraz urządzenia elektryczne. Przesłanie wydarzenia stworzonego przez Światowy Fundusz na rzecz Przyrody odnosi się do ochrony środowiska i zmian klimatu
- Ekologia - Dzień Ziemi - materiały na tematy związane z ekologią i przyrodą

31 marca

110 - 1914 – ur. Octavio Paz, meksykański poeta, eseista i publicysta, krytyk i dziennikarz, dyplomata, autor poezji przenikniętej humanizmem, m.in. poematu Piedra de sol (Kamień słońca), laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1990 r.

Na podstawie materiałów: