Aleksander Fredro hrabia Aleksander Fredro hrabia herbu Bończa (ur. 20 czerwca 1793 w Surochowie koło Jarosławia, zm. 15 lipca 1876 we Lwowie) – polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, ziemianin, oficer, wolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu. Uważany jest za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej.
W 2023 roku obchodzić będziemy 230. rocznicę urodzin Aleksandra Fredry – „wywodzącego się ze starej rodziny szlacheckiej o kilkusetletniej tradycji najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także pamiętnikarza, poety oraz żołnierza kampanii napoleońskich” – napisał Sejm w uchwalonym dokumencie. Jak zaznaczyli posłowie, Fredro jako 16-letni chłopiec wstąpił na ochotnika do armii Księstwa Warszawskiego, dowodzonej przez księcia Józefa Poniatowskiego. Był uczestnikiem wyprawy na Moskwę w 1812 r., a za męstwo został odznaczony orderami Virtuti Militari oraz Legii Honorowej. Jednak najbardziej znany jest z twórczości literackiej. Był twórcą oryginalnej polskiej komedii, autorem kilkudziesięciu utworów scenicznych wystawianych w teatrach Warszawy, Krakowa i Lwowa. Zadebiutował w 1815 r. jednoaktówką „Intryga na prędce czyli nie ma złego bez dobrego”. Sejm przypomniał w uchwale największe komedie Fredry, m.in. „Śluby panieńsie czyli magnetyzm serca”, „Zemstę”, „Pana Jowialskiego” czy bajki i wiersze dla dzieci: „Małpa w kąpieli”, „Paweł i Gaweł”, „Osiołkowi w żłoby dano”.
źródło informacji: www.sejm.gov.pl
Materiały multimedialne - quizy, zabawy online, podcasty
Życie i twórczość
- Aleksander Fredro - Wikipedia
- Aleksander Fredro (1793-1876) - Dzieje.pl
- Aleksander Fredro. Komediopisarz, poeta, satyryk, pamiętnikarz - encyklopediateatru.pl
- Aleksander Fredro - lubimyczytać.pl
- Aleksander Fredro życiorys - Życiorysy.pl
- Aleksander Fredro - Poezja.pl
- Aleksander Fredro życiorys, biografia - Nasza historia (film)
- Aleksander Fredro – smutny komediopisarz - wykład prof. Andrzej Fabianowski
Artykuły
- Histmag.org - Aleksander Fredro: człowiek skrajności osobistych i literackich
- Aleksander Fredro. "Pozostawił partytury brzmień naszego charakteru narodowego"
- Hrabiego Aleksandra Fredry wyboista droga do małżeńskiego szczęścia
- Maciej Wojtyszko: Aleksander Fredro to więcej niż beztroski humor
- Rękopis Aleksandra Fredry trafił do Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. List to dar od rodziny Starowieyskich
Twórczość - utwory
- Aleksander Fredro – twórczość-poezja.org
- Aleksander Fredro – wolne lektury.pl
Dramaty
- Aleksander Fredro, Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca – lektury.gov.pl
- Aleksander Fredro, Zemsta – lektury.gov.pl
Wiersze
- Najpopularniejsze wiersze Aleksandra Fredry - poezja.org
- Wiersze Aleksandra Fredry - Wierszykidladzieci.net
- Aleksander Fredro - wiersze.juniora.pl
Wiersze - filmy
- Wiersze dla dzieci - Aleksander Fredro - Paweł i Gaweł czyta Wiktor Zborowski
- Wiersze dla dzieci - Aleksander Fredro - Małpa w kąpieli czyta Maciej Damięcki
- "Poeci dla dzieci" odc. 4 - Aleksander Fredro
Dzieła – interpretacje
- Aleksander Fredro - interpretacje
- Aleksander Fredro- „Śluby panieńskie”- culture.pl
- Aleksander Fredro- „ Zemsta”- culture.pl
Wybrane słuchowiska
- Przypadki miłosne według hrabiego Fredry czyli Opowieści naszej prababuni - Aleksander Fredro
- "Ciotunia" - A. Fredro (1834/1961) - słuchowisko „Ciotunia" - A. Fredro (1834/1961)
- Intryga naprędce, czyli nie ma złego bez dobrego - Aleksander Fredro
- Fredro Aleksander - Śluby panieńskie
- "Zemsta" - A. Fredro (1833/1974)
- Dożywocie (1973)" Aleksander Fredro
Adaptacje filmowe utworów Aleksandra Fredry
- Śluby panieńskie (film)
- Śluby panieńskie, reż. Filip Bajon- culture.pl
- Zemsta (film 1956)
- Zemsta (film 1956) – repozytorium cyfrowe
- Zemsta (film 2002)
- Zemsta w reżyserii Redbada Klynstry- Komarnickiego (2020)
Utwory Aleksandra Fredry w teatrze
- „Zemsta" Aleksandra Fredry [czytanie performatywne] - Teatr Kwadrat
- Teatr Polski "Mąż i żona" Aleksandra Fredry, reż. Jarosław Kilian
- Zemsta (Teatr Telewizji 1972)
- Zemsta, A Fredro 1972
- Aleksander Fredro, „Zemsta”
- „PAN JOWIALSKI” Aleksandra Fredry w Teatrze Polonia, czyli „dobry żart tymfa wart”
- Teatr Klasyki Polskiej. „Dożywocie” Fredry na deskach CSiK
- „Zemsta” na podstawie Aleksandra Fredry w Chicago
- Mąż i żona –balet - culture.pl
Audycje i prezentacje
Audycje
- 2023 Rokiem Aleksandra Fredry. Rozmowa z Maciejem Wojtyszką ?(Rozmowy po zmroku/Dwójka)
- Aleksander Fredro "Trzy po trzy". Czyta Piotr Fronczewski
Prezentacje
- Zemsta
- Zemsta – Zintegrowana Platforma Edukacyjna
- Kolekcja poświęcona ojcu komedii polskiej – Aleksandrowi Fredrze-polona.pl
- Zemsta - Rękopis w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej
Ciekawostki
- Literackie ciekawostki #17. Aleksander Fredro – Biblioteka Kościan
- Ciekawostki o Aleksandrze Fredro
- Aleksander Fredro – ciekawostki
- 15 interesujących ciekawostek o Aleksandrze Fredro
Scenariusze zajęć
- Scenariusz lekcji na podstawie “Zemsty” Aleksandra Fredry
- Cykl scenariuszy lekcji – Zemsta Aleksandra Fredry
- Jak przygotować inscenizację? „Zemsta” Aleksandra Fredry – fragmenty
- Konspekt lekcji języka polskiego z wykorzystaniem TIK
- "Niech się dzieje wola nieba..."- cykl lekcji "Zemsta" A. Fredro
- Weronika Idzikowska, Zemsta
Bibliografia
Opracowała Aleksandra Nalazek
