Kartka z kalendarza - czerwiec 2024

Temat miesiąca to miejsce w naszym serwisie, w którym umieszczamy tematyczne materiały edukacyjne związane z kalendarium wydarzeń na dany miesiąc. Celem jest wsparcie użytkowników w poszerzaniu wiedzy, ułatwienie samodzielnej pracy. Przygotowany przez nas materiał to wyselekcjonowane materiały z internetu takie jak publikacje, filmy, artykuły, scenariusze, ciekawe strony, zestawienia bibliograficzne, gotowe quizy online. Materiały są dostępne na naszych strnach: WebowaDBP/ Czytelnia Nauczycielska/ Wybrane publikacje/ Zestawienia tematyczne

Wcześniejsze Kartki z kalendarza

Czerwiec

Czerwiec         - Ogólnopolskie Święto Wolnych Książek (tzw. BOOKCROSSING), idea nieodpłatnego przekazywania książek przez pozostawianie ich w miejscach publicznych (park, pociąg, autobus, teatr), jak również w miejscach celowo utworzonych tzw. półkach bookcrossingowych (stoliki, regały, półki), po to, by znalazca mógł je przeczytać i przekazać dalej. To niekonwencjonalna forma popularyzowania książki i czytelnictwa.

1 czerwca

• 1-8.06 - Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom - zainaugurowany 1 czerwca 2001 roku przez Fundację „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, w celu uświadomienia społeczeństwu ogromnego znaczenia głośnego codziennego 20-minutowego czytania dziecku dla jego zdrowego i wszechstronnego rozwoju
  • Książki, książki, książki  - Co to za książka? Co to za bohater? Jak skończy się dany fragment? Dokąd podąża bohater? Różne pytania, różne zagadki, ale wszystkie dla tych, którzy czytają, nie oglądają...
  • Poczytaj ze mną - Propozycje dla bardzo małych i całkiem dużych. Literatura piękna i nie tylko. Regularnie proponujemy ciekawy, wartościowy i inspirujący  tytuł - do poczytania dziecku, lub jako samodzielna lektura młodego czytelnika
  • Videocasty - nagrania fragmentów książek dla dzieci i nastolatków 

• Międzynarodowy Dzień Dziecka - obchodzony w Polsce od 1952 roku
  • Kuferek pomysłów z zadaniami dla młodszych dzieci
• Światowy Dzień Rodziców - Wychowywanie pociechy to praca na pełen etat i życiowa misja. Nie można w trakcie z niej zrezygnować, kiedy pojawiają się trudności. Światowy Dzień Rodziców to dobra okazja, aby podziękować rodzicielom za opiekę i trud włożony w wychowanie
  • Książki polecane dla przedszkolaków i ich rodziców
  • Książki polecane dla rodziców i młodzieży
  • Rodzina - scenariusze zajęć
• 590 - 1434 – zm. Władysław Jagiełło, pierwszy król Polski z dynastii Jagiellonów, dowódca wraz z wielkim księciem litewskim Witoldem, połączonych wojsk polsko-litewskich w zwycięskiej bitwie nad Krzyżakami pod Grunwaldem w 1410 r.

2 czerwca

• Dzień Pierwszej Pomocy dla Zwierząt Dzikich i Domowych powstał w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej #Usta-Pysk. Akcja, której inicjatorką jest Nela Mała Reporterka, ma na celu edukację dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie tego, jak prawidłowo należy udzielać pierwszej pomocy przedweterynaryjnej zwierzętom.

3 czerwca

• Dzień Savoir-Vivre - celem święta jest propagowanie grzecznościowych obyczajów jako elementu kultury społecznej
• Światowy Dzień Roweru - został ustanowiony w 2018 roku przez zgromadzenie ONZ. Warto świętować Dzień Roweru bo m.in. rower jest prostym, niedrogim, niezawodnym, czystym i ekologicznym środkiem transportu
• 250 - 1769 - James Cook na statku „Endevaour” dotarł do Australii
• 125 - 1899 – zm. Johann Strauss, syn, austriacki kompozytor, dyrygent i skrzypek, zwany królem walca, rozsławiony przez taneczne walce m.in. Nad pięknym modrym Dunajem, mistrz operetki wiedeńskiej m.in. dzieła Zemsta nietoperza
• 100 - 1924 – zm. Franz Kafka, austriacki pisarz pochodzenia żydowskiego osiadły w Czechach, twórca powieściowego modelu tzw. sytuacji kafkowskiej, autor powieści przepełnionych poczuciem zagrożenia i niepewności m.in. Za życia opublikował niewiele – kilka opowiadań i fragment powieści Ameryka – i nie był szeroko znany jako pisarz. W testamencie polecił spalić niewydane rękopisy. Wykonawca testamentu, Max Brod, nie spełnił jednak woli autora i doprowadził do wydania jego utworów, dzięki którym Kafka został później uznany za jednego z najwybitniejszych pisarzy XX w. Proces należy do najściślejszego kanonu światowej literatury. (Ameryka, 1927, wyd. pol. 1967; Proces, 1925, 1936; Zamek, 1926, 1958)
  Proces - wypożycz w naszej bibliotece

4 czerwca

• Dzień Demokracji - święto to upamiętnia pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory parlamentarne, które odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 roku. Stosowną uchwalę wprowadził Sejm RP w dniu 24 maja 2013 roku
  Demokracja - scenariusze zajęć i programy
• 220 - 1804 – ur. Nathaniel Hawthorne, prozaik amerykański, którego ważną częścią pisarstwa była twórczość dla dzieci. Jego mity zaliczane są do klasyki literatury dziecięcej (Mity greckie, O królu Midasie, Złote runo, Midas, złoty król), czytelnikom polskim najbardziej znane są Opowieści z zaczarowanego lasu
• 85 - 1939 – ur. Ireneusz Iredyński, dramatopisarz, prozaik, poeta, autor monodramów, słuchowisk radiowych, scenariuszy filmowych, tekstów piosenek (poezja: Wszystko jest obok, Moment bitwy; Muzyka konkretna, proza: Ryba płynie za mordercą, Dzień oszusta, [uznany przez część krytyki za „manifest anarchicznego cynizmu i nihilizmu”], Ukryty w słońcu; Człowiek epoki, Manipulacja, dramaty: Zejście do piekła; Jasełka-moderne, Trzecia pierś; Żegnaj Judaszu, Dobroczyńca; Sama słodycz; Dacza, Głosy umarłych, Ołtarz wzniesiony sobie)

5 czerwca

• Światowy Dzień Środowiska - ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w 1972 roku - w czasach kiedy nasza planeta coraz bardziej jest niszczona przez nas samych Dzień Ochrony Środowiska powinien być na ustach wszystkich ludzi, którym los ziemi nie jest obojętny
  • Na ratunek planecie - segregacja śmieci, recykling - zestawienie bibliograficzne
  • Edukacja przyrodniczo-geograficzna w przedszkolu - zestawienie bibliograficzne

  • Edukacja przyrodnicza w przedszkolu - zestawienie bibliograficzne

• 80 - 1944 – zm. Józef Beck, pułkownik, polityk, dyplomata; podczas I wojny światowej w Legionach Polskich, współorganizator przewrotu majowego, współpracownik Józefa Piłsudskiego, w l. 1926-1930 szef jego kancelarii jako minister spraw wojskowych, w l. 1932-1939 minister spraw zagranicznych II Rzeczpospolitej; na forum Ligi Narodów bronił praw polskich w Wolnym Mieście Gdańsku oraz odrzucał wysuwane od jesieni 1938 r. przez Niemcy żądanie włączenia Gdańska do Rzeszy i wyznaczenie eksterytorialnych linii komunikacyjnych przez polskie Pomorze do Prus Wschodnich
• 75 - 1949 – ur. Ken Follett, angielski pisarz, autor powieści sensacyjnych. (Igła; Człowiek z Sankt Petersburga; Zabójcza Pamięć; Uciekinier; Filary ziemi; Upadek gigantów; Zima świata)
• 60 - 1964 – ur. Rick Riordan, pisarz amerykański, autor powieści kryminalnych oraz książek fantasy dla młodzieży z serii Percy Jackson i bogowie olimpijscy, Olimpijscy Herosi, Magnus Chase i bogowie Asgardu

6 czerwca

• 425 - 1599 – ur. Diego Rodriguez de Silva y Velázquez, hiszpański malarz pochodzenia portugalskiego, jeden z największych artystów baroku, wybitny kolorysta i portrecista m.in. Portretu infantki Marii Teresy
• 230 - 1794 - Bitwa pod Szczekocinami (woj. śląskie). Przegrana bitwa piętnastotysięcznych wojsk polskich pod dowództwem Tadeusza Kościuszki z niemal dwukrotnie liczniejszą i posiadająca czterokrotną przewagę artyleryjską armią rosyjsko-pruską dowodzoną przez króla Prus Fryderyka Wilhelma II i gen. mjr. Fiodora Denisowa. Wobec przewagi wojsk państw zaborczych, Tadeusz Kościuszko zdecydował – mimo bohaterskiej walki swoich żołnierzy – o wycofaniu wojsk powstańczych. W bitwie zginął bohater bitwy pod Maciejowicami Bartosz Głowacki
• 225 - 1799 – ur. Aleksander Puszkin, rosyjski poeta, prozaik i dramatopisarz, wybitny przedstawiciel romantyzmu rosyjskiego, autor m.in. poematu Eugeniusz Oniegin; autor poetyckich baśni, legend i podań, które na stałe weszły do ulubionych lektur najmłodszych dzieci, m.in.: Bajka o rybaku i rybce, Bajka o śpiącej królewnie, Bajka o carze Sałtanie…
• 75 - 1949 - Pierwsze wydanie powieści George’a Orwella pt. 1984

7 czerwca

• 40 - 1984 – zm. Stanisław Pagaczewski, prozaik, dziennikarz, autor utworów dla dzieci i młodzieży, m.in. cyklu baśniowych przygód profesora Baltazara Gąbki i Wawelskiego Smoka oraz książek Zielona wędrówka, Gospoda pod Upiorkiem, Bzdurki dla córki

8 czerwca

• Światowy Dzień Oceanów - ocean to bogaty i piękny świat, dlatego trzeba go chronić. Na pomysł święta wpadli Kanadyjczycy na początku lat 90. Oficjalnie przez ONZ uznane zostało w 2009 roku
• Dzień Cyrku bez Zwierząt jest dobrą okazją, by zaprotestować przeciwko wykorzystywaniu lwów, tygrysów czy fok w przedstawieniach cyrkowych
• 150 - 1874 – zm. Cochise, wódz Apaczów Chiricahua, przywódca zbrojnego oporu Indian przeciw ekspansji białych
• 85 - 1939 – ur. Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta; autor książek o historii Polski (Boże igrzysko; Biały orzeł, czerwona gwiazda; Europa; Powstanie 44 – Bitwa o Warszawę)
  • wypożycz książki w sieci dolnośląskich bibliotek pedagogicznych

9 czerwca

• Dzień Przyjaciela - w tym dniu warto spędzić czas ze swoją bratnią duszą i pielęgnować relację, która jest na wagę złota
  • Przyjaźń - scenariusze zajęć

10 czerwca

• 110 - 1914 – ur. Henryk Tomaszewski, grafik, scenograf, rysownik, współtwórca polskiej szkoły plakatu, ilustrator książek dla dzieci i młodzieży, m.in.: Kaczka dziwaczka J. Brzechwy, Pierwszy i kilka innych wierszy J.L. Kerna, Gabryś nie kapryś W. Woroszylskiego
• 75 - 1949 – zm. Sigrid Undset, norweska powieściopisarka i nowelistka, autorka historycznych trylogii i powieści psychologiczno-obyczajowych m.in. Krystyna, córka Lavransa, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1928 r.
• 20 - 2004 – zm. Ray Charles, amerykański wokalista, pianista, kompozytor i lider jazzowy, autor wielu przebojów m.in. Georgia on My Mind, wybitny przedstawiciel rhythm and bluesa i rock and rolla w latach 50

11 czerwca

• Międzynarodowy Dzień Rysia daje raz do roku szczególną możliwość nagłośnienia problemów tego gatunku, który mimo ścisłej ochrony przez wiele lat nadal nie jest w stanie odbudować pożądanej liczebności. W tym dniu warto wesprzeć organizacje działające na rzecz rysi darowizną
• 160 - 1864 – ur. Richard Strauss, niemiecki kompozytor muzyki symfonicznej i pieśni, poematów symfonicznych m.in. Don Juan, jeden z pierwszych dyrygentów XX w. stosujących się do wskazań partytury
• 125 - 1899 – ur. Yasunari Kawabata, japoński powieściopisarz, przedstawiciel neosensualizmu, autor m.in. powieści Tysiąc żurawi, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1968 r.

12 czerwca

• Światowy Dzień Sprzeciwu wobec Pracy Dzieci - Święto ustanowiła w 2002 roku Międzynarodowa Organizacja Pracy, a jego celem jest zwalczanie procederu wyzysku dzieci. W Polsce święto obchodzimy od 2004 roku. W tym samym roku zakazano w naszym kraju zatrudniania osób, które nie ukończyły 16 lat

14 czerwca

• Dzień Dziennikarza Obywatelskiego - dziennikarz obywatelski to osoba, która opisuje świat w interesie społecznym. Nie jest zawodowcem, więc może pisać co chce, nie gonią go terminy. Powstanie tego terminu jest ściśle związane z Internetem, a pierwszą polską stroną jest polskojęzyczna wersja Wikinews
• Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady - Święto obchodzone jest w 66. rocznicę przybycia pierwszego masowego transportu więźniów do KL Auschwitz. W tym niemieckim obozie koncentracyjnym zginęło ponad milion osób, w tym 140–150 tysięcy Polakóś
• 160 - 1864 – ur. Aloys Alzheimer, niemiecki lekarz, który jako pierwszy opisał objawy choroby mózgu nazwanej jego nazwiskiem
• 55 - 1969 – zm. Marek Hłasko, prozaik; legendarna postać powojennej literatury polskiej, symbol buntu i nonkonformizmu dla części ówczesnego młodego pokolenia. Od 1958 przebywał za granicą, m.in. w Francji, Niemczech, Izraelu, USA. Publikował w paryskiej „Kulturze”. (Pierwszy krok w chmurach; Następny do raju; Wszyscy byli odwróceni; Piękni dwudziestoletni; Nawrócony w Jaffie; Sowa córka piekarza; Palcie ryż każdego dnia). Na podstawie kilku opowiadań nakręcono przy końcu l. 50. filmy: Pętla; Ósmy dzień tygodnia; Baza ludzi umarłych.
  Sejm ustanowił rok 2024 Rokiem Marka Hłaski
  • materiały informacyjne i edukacyjne o piarzu i jego twórczości 
  • quiz online - Marek Hłasko - Patron Roku 2024

15 czerwca

• Światowy Dzień Wiatru uświadamia się społeczeństwo przede wszystkim na temat energii wiatrowej, jej potencjale, globalnym rozwoju i możliwościach zastępowania nieodnawialnych źródeł energii
• Ogólnopolski Dzień Dogoterapii - dogoterapia, bo dziś ta forma leczenia i rehabilitacji ma swoje święto stosowana jest w Polsce z powodzeniem od wielu lat
• Światowy Dzień Praw Osób Starszych
  • Aktywny Senior - zestaw wybranych publikacji

  • Międzynarodowy Dzień Osób Starszych - zestawienie bibliograficzne

20 czerwca

• Światowy Dzień Uchodźcy - ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 4 grudnia 2000 r. - święto upamiętnia odwagę i siłę uchodźców na całym świecie, którzy musieli opuścić swoje rodzinne strony i bliskich w poszukiwaniu lepszego, najczęściej po prostu bezpiecznego życia

  • Materiały wspierające nauczycieli w pracy z dziećmi doświadczonymi migracją 

    • Dzieci migrantów i uchodźców w szkole - materiały informacyjne i edukacyjne
    • Ukraina - jak wspierać uczniów? Materiały dla nauczycieli - w kolekcji znajdziesz artykuły: Jak rozmawiać?/ Porady, wskazówki dla nauczycieli, rodziców/ Materiały do lekcji/ Dla najmłodszych - wsparcie biblioterapeutyczne, psychologiczno-pedagogiczne/ Materiały z DBP/ Wsparcie nauczycieli
    • Poradnik zawierający materiały dostępne online wspierające naukę języka polskiego  
    • Czytam i słucham w czasie wolnym - książki i audiobooki dla dzieci ukraińskich 
    • Bank przydatnych materiałów i zasobów dla rodziców, dzieci i nauczycieli
    • Językowe pogotowie - wspomaganie dzieci ukraińskich i nauczycieli 
      
      
• 35 - 1989 – zm. Georg Chandos Bidwell, prozaik angielski, eseista i publicysta, autor poczytnych powieści historycznych i podróżniczych adresowanych także dla młodzieży, m.in.: Cudzą krwią, Ostatni rycerz króla Artura, Pirat królowej, Lwie Serce

22 czerwca

• Dzień Kultury Fizycznej - aktywność fizyczna wpływa zbawiennie na cały organizm. Dzięki niej jesteśmy zdrowsi, silniejsi, pewniejsi siebie, weselsi. Prywatnie warto więc to święto obchodzić przynajmniej trzy razy w tygodniu – wyjść na rower, basen albo choćby długi spacer

  • Wychowanie przez sport - zestawienie bibliograficzne

• Światowy Dzień Lasu Deszczowego to najlepsza okazja do rozpoczęcia dyskusji na temat sukcesywnego niszczenia przez ludzi „płuc świata”. Działania podejmowane przez różne organizacje w tym dniu dążą do tego, aby cały świat zwrócił uwagę na wycinkę drzew w lasach deszczowych
• 60 - 1964 – ur. Daniel Gerhard Brown, amerykański pisarz, autor powieści sensacyjnych, m.in. powieści Kod Leonarda da Vinci

23 czerwca

• Dzień Ojca, obchodzony w Polsce od 1965 roku
• Dzień Olimpijski jest organizowany przez większość z 206 państw członkowskich Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Celem tego ogólnoświatowego przedsięwzięcia – oprócz upamiętnienia narodzin nowożytnych Igrzysk Olimpijskich – jest promowanie sportu, zdrowego stylu życia, idei olimpijskiej oraz zasady fair play
  • Polscy Olimpijczycy - Patron Roku 2024 - materiałay informacyjne i edukacyjne

24 czerwca

• Dzień Przytulania znany też jako „Free Hugs” to święto, które wymaga jedynie odrobinkę zaangażowania. Przytulanie to świetny sposób, by okazać drugiemu człowiekowi sympatię, miłość albo podarować trochę ciepła
• 110 - 1914 – ur. Jan Karski, kurier Polskiego Państwa Podziemnego; w 1942 udał się do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych z misją dostarczenia przywódcom tych państw materiałów informujących i alarmujących o zagładzie ludności żydowskiej dokonywanej przez Niemców na terenie okupowanej Polski

25 czerwca

• 65 - 1959 – ur. Barbara Rosiek, psycholożka, pisarka i poetka, autorka książek dla młodzieży, podejmujących niełatwe tematy uzależnień, m.in.: Pamiętnik narkomanki, Kokaina, Alkohol, prochy i ja, Oddział otwarty, Ćpunka, Skazana
  • Ćpunka, Barbara Rosiek - polecana książka w cyklu Poczytaj ze mną
    „Nic mi się nie chce, chłonę każde zdanie szukając sensu. Mam dopiero 16 lat, jestem ćpunką, mam lęki. Może by znalazł się ktoś, kto by mnie wysłuchał?”
    „Może być jedną z Was, koleżanką Twojej córki”

26 czerwca

• Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii - ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w 1987 roku w celu zwalczania narkomanii i uzależnienia od środków odurzających
• Międzynarodowy Dzień Pomocy Ofiarom Tortur - tortury to dla wielu osób najstraszniejszy koszmar – bezsilność jaka im towarzyszy, ból i strach zostawiają trwałe piętno na psychice. Dzisiejsze święto ma na celu wspierać ich w powrocie do normalnego życia.

27 czerwca

• Światowy Dzień Rybołówstwa

28 czerwca

• 455 - 1569 - Na sejmie lubelskim uchwalono unię polsko-litewską, której najważniejszym postanowieniem było utworzenie z Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego jednego państwa – Rzeczpospolitej Obojga Narodów
• 110 - 1914 - Zamach w Sarajewie na austriackiego następcę tronu, arcyksięcia Ferdynanda, który stał się powodem wybuchu I wojny światowej.

Na podstawie materiałów:

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikiprojekt:Rocznice
• https://www.kalbi.pl/kalendarz-swiat-nietypowych
• https://biblioteka.pl/kalendarz
• kalendarium rocznic i wydarzeń 2024 - WiMBP w Rzeszowie
• kalendarium świąt i rocznic 2024 – WiMBP w Gdańsku
• kalendarz rocznic i obchodów na 2024 - MBP w Łomży
• Kalendarz Świąt Nietypowych: http://kalendarzswiatnietypowych.pl

Opracowała Beata Malentowicz, Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławi