Kartka z kalendarza - lipiec 2023

1 lipca

Światowy Dzień Psa - święto ustanowione w 2007 roku z inicjatywy czasopisma Przyjaciel Psa, aby zastanowić się nad podejściem człowieka do zwierząt. Jest częstym punktem wyjścia dla akcji adopcyjnych i pomocowych prowadzonych przez organizacje prozwierzęce.

Dlaczego 1 lipca? Nieprzypadkowo – to latem właśnie najwięcej psów trafia do schronisk, ponieważ ich niezbyt odpowiedzialni opiekunowie nie mają pomysłu, co z nimi zrobić podczas wakacyjnych wojaży. 

• Kundelki i nie tylko ... - materiały edukacyjne

Światowy Dzień Architektury - Światowy Dzień Architektury obchodzony 1 lipca powstał z inicjatywy UIA (International Union of Architects). Autorzy święta, wymyślając je, prawdopodobnie nie mieli na myśli mistrzów w swoim fachu – ptaków, owadów, ssaków…

2 lipca

(245) – 1778 – zm. Jean Jacques Rousseau, francuski filozof, pisarz, wybitny przedstawiciel oświecenia, twórca koncepcji swobodnego wychowania, autor rozpraw, traktatów m.in. Nowej Heloizy.

(100) – 1923 – ur. Wisława Szymborska, polska poetka, eseistka, krytyk literacki, tłumaczka, felietonistka, członkini i założycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989), laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996), autorka wielu tomików poezji m.in. Wołanie do Yeti, Dwukropek.

• Rok Wisławy Szymborskiej - zebrane materiały o  życiu i twórczości poetki

3 lipca

Międzynarodowy Dzień bez Toreb Foliowych to akcja mająca na celu ograniczenie zużycia popularnych foliówek, które są jednorazowe i po zakupach od razu lądują w koszu, a później zaśmiecają oceany. Plastik to tworzywo, które rozkłada się najdłużej.

• Ekologia  - przekrojowe materiały na tematy: klimat, odpady, recykling, choroby cywilizacyjne, energia odnawialna, ekologia w dydaktyce.

(140) – 1883 – ur. Franz Kafka, austriacki pisarz pochodzenia żydowskiego, prekursor egzystencjalizmu, autor opowiadań m.in. Przemiana, powieści Proces, Zamek.

(40) – 1984 – ur. Dorota Masłowska, polska pisarka, dramatopisarka, felietonistka, kompozytorka, piosenkarka, producentka muzyczna, laureatka Nagrody Literackiej „Nike” (2006) za powieść Paw królowej (2005).

4 lipca

(25) – 1998 – zm. Janusz Przymanowski, prozaik, publicysta, scenarzysta filmowy, autor licznych powieści dla młodzieży podejmujących tematykę wojenną, m.in. Czterej pancerni i pies.

6 lipca

(130) – 1893 – zm. Guy de Maupassant, francuski pisarz, zaliczany do nurtu naturalizmu i dekadentyzmu, uznany za mistrza zwięzłej, minimalistycznej formy, autor noweli Baryłeczka.

(45) – 1978 – ur. Joanna Rusinek, ilustratorka, autorka ilustracji do książek dla dzieci i młodzieży, m.in.: A. Frączek Psotny Franek, J. Papuzińskiej Psociniec, B. Gawryluk Zuzanka z pistacjowego domu, D. Combrzyńskiej-Nogali Bezsenność Jutki, I. Landau Ostatnie piętro, J. Mikołajewskiego Wędrówka Nabu.

7 lipca

Światowy Dzień Czekolady - Mało który wyrób ma taką moc i tak uzależnia jak czekolada. Jak na tak bogatą historię, może dziwić że jej smakosze dopiero w 2009 roku wpadli na powołanie oficjalnego święta. Data 7 lipca odnosi się do wprowadzenia czekolady do Europy, choć znali ją już Majowie.

8 lipca

(115) – 1908 – zm. Konrad Prószyński, pisarz, wydawca, księgarz, autor pierwszego nowoczesnego elementarza oraz Obrazkowej nauki czytania i pisani

11 lipca

Światowy Dzień Ludności - Z inicjatywą tego święta wystąpiła Rada Zarządzająca UNDP w 1989 roku, w rocznicę tzw. Dnia Pięciu Miliardów (11 lipca 1987 roku), czyli dnia kiedy liczba ludności na świecie osiągnęła pięć miliardów. Wydarzenie to ma na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na problemy ludnościowe.

12 lipca

(115) – 1908 – ur. Eryk Lipiński, grafik, karykaturzysta, autor plakatów, ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, współzałożyciel i redaktor „Szpilek”, ilustrator książek dla dzieci J. Brzechwy (Opowiedział dzięcioł sowie, Ptasie plotki).

14 lipca

(120) – 1903 – ur. Irving Stone, amerykański pisarz, autor zbeletryzowanych biografii artystów, pisarzy, uczonych, autor m.in. Pasji życia, opartej na biografii Vincenta van Gogha.

(105) – 1918 – ur. Ingmar Bergman, szwedzki reżyser filmowy i teatralny, jeden z największych artystów w historii kina, laureat Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny za film Źródło.

15 lipca

Dzień Bez Telefonu Komórkowego - Inicjatywa zapoczątkowana przez Internautów, którzy lubią wyzwania w postaci pojedynków między człowiekiem i nowoczesną technologią. Jeszcze na początku lat 90 XX w telefony komórkowe – wtedy wielkości cegieł - mieli tylko gangsterzy i prezesi wielkich korporacji, a mimo to życie przeciętnego obywatela funkcjonowało bez większych zakłóceń. Dlaczego by więc nie powrócić do tamtej rzeczywistości choćby na 24 godziny?

• Fonoholizm - choroba XXI wieku? - materiały informacyjne i dydaktyczne

Światowy Dzień Umiejętności Młodzieży zwraca uwagę na problem niedofinansowania obszarów odpowiedzialnych za rozwijanie w młodych ludziach kompetencji pożądanych przez pracodawców, a to powinno się zmienić.

• Kompetencje kluczowe w szkole - materiały edukacyjne

17 lipca

Światowy Dzień Emoji - Emoji to rozszerzona forma emotikonów – oprócz tradycyjnych buziek mamy w tym przypadku jeszcze wizerunki najróżniejszych zwierząt, miejsc czy przedmiotów. Data obchodów odnosi się do emotikonu kalendarza w sytemie iOS – widnieje tam właśnie 17 lipca.

19 lipca

Dzień Czerwonego Kapturka – święto postaci bajkowej, małej dziewczynki noszącej czerwone nakrycie głowy, wywodzącej się z baśni ludowych, opisanej po raz pierwszy przez Charles’a Perraulta w 1697 r.

Każdy z nas zna tą historię. Czy jednak na tyle, by dokopać się do najróżniejszych jej wersji, poznać całą symbolikę tej bajki? Dziś warto to zrobić, można się nieźle zdziwić.

• Charles Perrault - materiały i opracowania, scenariusze:  Czerwony Kapturek, Knyps z Czubkiem, Kopciuszek, Kot w Butach, Ośla Skórka, Śpiąca królewna, Tomcio Paluszek, Wróżki, Sinobrody 

(130) – 1893 – ur. Włodzimierz Majakowski, rosyjski poeta, dramatopisarz, propagator futuryzmu, publicysta, autor m.in. manifestu rosyjskiego futuryzmu Policzek smakowi powszechnemu.

20 lipca

Międzynarodowy Dzień Szachów - Szachy to jedna z najstarszych gier strategicznych, znana na całym świecie. Od V w.n.e ludzie stają do boju w pojedynkach szachowych. Uznaje się, że pierwotna wersja gry w szachy powstała w Indiach. Skąd trafiła do Persji, następnie spopularyzowała się wśród Arabów, a później w Europie. Stopniowo gra była dopracowywana. Wiele obecnych zasad wprowadzili Persowie między innymi szach i mat, gdzie w języku perskim “szach mat” oznacza “król jest otoczony”.

21 lipca

(135) - 1888 – ur. Emil Zegadłowicz, poeta, prozaik, znawca sztuki i tłumacz, jeden z twórców polskiego ekspresjonizmu, autor m.in. skandalicznych powieści Zmory, Motory, poematu Dziewanny.

22 lipca

(145) – 1878 – ur. Janusz Korczak, właśc. Henryk Goldszmit, polski pisarz, autor utworów dla dzieci i młodzieży, lekarz, pedagog, prekursor działań na rzecz praw dziecka i całkowitego równouprawnienia dziecka, autor m.in. Jak kochać dziecko, gorący bojownik o prawo dziecka do szacunku, poważnego traktowania, wychowania w umiłowaniu dobra i wolności (Król Maciuś Pierwszy, Bankructwo małego Dżeka, Kajtuś Czarodziej).

(40) – 1983 – Zniesienie stanu wojennego w Polsce (trwającego od 13 XII 1981 r.)

23 lipca

Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych, warto promować, bo wielu młodych ludzi nie szanuje osób w podeszłym wieku. Młodość rządzi się swoimi prawami, ale to nie oznacza, że nie można pomóc dziadkom w zakupach czy pójść z nimi od czasu do czasu na spacer.

(135) – 1888 – ur. Raymond Chandler, amerykański pisarz, jeden z czołowych przedstawicieli tzw. czarnego kryminału, autor powieści, w których główną postacią jest detektyw Philip Marlowe, m.in. Żegnaj laleczko, Siostrzyczka.

24 lipca

(90) – 1933 – ur. Jerzego Harasymowicza (1933-1999) – polski poeta zaliczany do pokolenia „Współczesności”, autor wielu tomików poezji często nawiązującej do ludowości m.in. Wierszy z połonin, Erotyków.

25 lipca

(100) – 1923 – ur. Maria Gripe, pisarka szwedzka, laureatka Nagrody im. H. Ch. Andersena (1974), autorka książek realistyczno-psychologicznych oraz fantastyczno-realistycznych dla dzieci i młodzieży, opowiadających o dzieciach biednych, pokrzywdzonych przez los i świat dorosłych, m.in.: Córka taty Pellerina, Dzieci szklarza, Żuki latają o zmierzchu.

27 lipca

(85) – 1938 – ur. Christina Björk, szwedzka pisarka i graficzka, autorka książek dla dzieci, m.in.: Księżniczki i smoki, Linnea w ogrodzie Moneta, Przygody Astrid – zanim została Astrid Lindgren, Rok z Linneą, Rycerze i smoki.

28 lipca

(25) – 1998 – zm. Zbigniew Herbert, polski poeta, eseista, dramaturg, twórca słynnego cyklu poetyckiego Pan Cogito, autor słuchowisk, z wykształcenia filozof, ekonomista i prawnik.

• Patron Roku 2017 - zebrane materiały
• Zbigniew Herbert - fakty z życia, twórczość, scenariusze, filmy - kolekcja materiałów
• Zbigniew Herbert (1924 - 1998) - strona z materiałami informacyjnymi oraz dydaktycznymi

(5) – 2018 – zm. Kora, właśc. Olga Sipowicz, polskiej piosenkarki rockowej, autorki tekstów

29 lipca

(5) – 2018 – zm. Tomasz Stańko, polskiego trębacza jazzowego, kompozytora

30 lipca

Międzynarodowy Dzień Przyjaźni - Jego idea jest oczywista – szanujmy się nawzajem, pomagajmy, bądźmy dla siebie mili. A wtedy świat z pewnością będzie lepszym miejscem.

• Przyjaźń - scenariusze zajęć

(205) – 1818 – ur. Emily Jane Brontë, angielska poetka i pisarka, autorka powieści Wichrowe Wzgórza, która na stałe weszła do kanonu literatury angielskiej i została wielokrotnie sfilmowana.

31 lipca

(70) – zm. Kornel Makuszyński, prozaik, poeta, autor książek dla dzieci i młodzieży, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, członek Polskiej Akademii Literatury, autor zbioru baśni Bardzo dziwne bajki, O wawelskim smoku oraz cyklu historyjek o Koziołku Matołku i małpce Fiki-Miki. Dla młodzieży napisał, m.in. Szatana z siódmej klasy, Szaleństwa panny Ewy.