Sytuacje kryzysowe i traumatyczne nieletnich

Definicje

• Kryzys. Termin pochodzi z greckiego stgr. κρίσις „krisis” i oznacza, w sensie ogólnym, wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu. Kryzys poszerza znaczenie o takie cechy, jak nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych.

• Trauma. Trwała zmiana w psychice, która spowodowana jest gwałtownym i przykrym przeżyciem. Trauma może oznaczać także to co powoduje w psychice trwałą zmianę, nagłe wzruszenie.

Podstawy prawne

• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 lutego 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

• Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Multimedia

• Wspomaganie szkół w zakresie interwencji kryzysowej. Materiał dostępny w prezentacji ISSUU.

• Interwencja wobec dzieci i młodzieży w obliczu sytuacji kryzysowych. "Materiał dostępny w formie prezentacji multimedialnej."

Książki

• Kryzys w szkole. Krótki poradnik psychologiczny. Przedstawiono: teorie i fazy kryzysu, klasyfikację kryzysów, zdarzenia krytyczne, z którymi spotykają się nauczyciele (przemoc wobec dziecka w rodzinie i w szkole, nadużycia seksualne i gwałt, katastrofy i wypadki, akty terroryzmu), wpływ stresu i sytuacji traumatycznych na dziecko, syndrom wypalenia u osób zawodowo pomagających, żal po stracie (dziecięca żałoba i potrzeba dodatkowej pomocy), zagrożenie samobójstwem i wskazówki do pracy grupowej z młodzieżą po próbie lub samobójstwie ucznia, umiejętności niezbędne w udzielaniu pomocy kryzysowej, wskazówki dla pedagoga w sytuacji wymagającej interwencji kryzysowej, szkolny telefon zaufania, cechy interwencji kryzysowej i psychoterapii, szkolne zarządzanie kryzysowe, ćwiczenia dla nauczycieli, cechy osoby (dziecka) po doświadczeniu traumatycznym.

• Specjalne potrzeby edukacyjne. W książce autorka szczegółowo przedstawiła przyczyny, objawy oraz możliwości dostosowania wymagań edukacyjnych i pomocy dydaktycznych dla dzieci doświadczających: niepełnosprawności intelektualnej oraz ruchowej, uszkodzeń słuchu i wzroku, niedostosowania społecznego, specyficznych trudności w uczeniu się, zaburzeń komunikacji językowej, chorób przewlekłych (epilepsji, cukrzycy, astmy, mukowiscydozy i innych), sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, niepowodzeń edukacyjnych, zaniedbań środowiskowych, trudności adaptacyjnych, autyzmu.

• Uczeń o specjalnych potrzebach wychowawczych w klasie szkolnej. Spis treści: Wstęp. 1. Osobowe wychowanie ucznia; 2. Relacja wychowawcy i wychowanka; 3. Współczesny problem edukacji i kształcenia przed wychowaniem; 4. Odrzucenie rówieśnicze; 5. Uczeń wpisywany w odgrywanie określonej roli w zespole klasowym; 6. Uczeń w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; 7. Uczniowie – ofiary przemocy domowej; 8. Uczeń doświadczający zaniedbań ze strony środowiska domowego; 9. Uczeń, którego rodzice pracują za granicą/migrują zarobkowo; 10. Uczniowie – ofiary i sprawcy mobbingu; 11. Niepowodzenia szkolne uczniów; 12. Drugoroczność i wieloroczność uczniów; 13. Odmowa chodzenia do szkoły; 14. Nieśmiały uczeń w klasie szkolnej; 15. Uczeń z ADHD; 16. Uczeń z niepełnosprawnością; 17. Uczeń niedostosowany społecznie; 18. Uczeń zdolny; Zakończenie. Dla nauczycieli, wychowawców i rodziców oraz studentów pedagogiki i psychologii.

• Psychologiczna interwencja w sytuacjach kryzysowych. Pozycję skierowano do osób, które nie mają profesjonalnego przygotowania do przeprowadzania interwencji kryzysowych. Opisano założenia teoretyczne (modele, teorie kryzysu). Przedstawiono różne sytuacje kryzysowe (katastrofy, kataklizmy, terroryzm, wzięcie zakładników, samobójstwo, przemoc, napaść seksualną). Zwrócono uwagę na psychiczne, zdrowotne i społeczne konsekwencje wydarzeń traumatycznych. Wymieniono podstawowe umiejętności prowadzenia interwencji kryzysowej oraz procedury udzielania pomocy przez dyżurny telefon kryzysowy. Poruszono kwestię właściwej oceny natężenia kryzysu i potencjału zagrożenia samobójstwem. Zaakcentowano znaczenie występowania bólu po stracie (m.in. mechanizmy żałoby, śmierć dziecka). Wyodrębniono strategie interwencji prowadzonych wśród dzieci i dorosłych.

• Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych. Pojęcie kryzysu i interwencji kryzysowej. Rodzaje sytuacji kryzysowych: przemiany (teorie Caplana, Eriksona, Lazarusa), sytuacyjne, chroniczne. Koncepcje radzenia sobie z kryzysem. Czynniki wywołujące kryzys i przebieg reakcji kryzysowej. Rys historyczny interwencji kryzysowej. Etapy i zapis interwencji. Praca ośrodków interwencji kryzysowej (Wojewódzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie). Diagnoza i interwencja kryzysowa wobec: rodziny w kryzysie, kryzysów małżeńskich, przemocy w rodzinie, wobec dzieci, wobec ludzi starszych. Przykłady sytuacji związanych ze zdarzeniami traumatycznymi, żałobą i samobójstwami. Stres i sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w pracy socjalnej.

Artykuły

• Interwencja kryzysowa jako forma pomocy osobom nieletnim w świetle zagrożeń suicydalnych - doświadczenia własne. Celem artykułu jest zaznajomienie czytelnika z postawami wiedzy dotyczącymi interwencji kryzysowej jako formy pomocy ze szczególnym uwzględnieniem osób nieletnich. Autor przedstawił również doświadczenia własne związane z pracą w charakterze interwenta kryzysowego.

• Agresja i przemoc w szkole. Materiały pomocnicze dla szkół Pakiet Materiałów Pomocniczych - informacje, które mogą ułatwić zrozumienie i określenie problemów uczniów, a także pomóc w dokonaniu całościowej diagnozy funkcjonowania szkoły, Procedury postępowania nauczycieli... wraz z wykładnią, wyciąg z przepisów prawa odnoszących się do problematyki bezpieczeństwa w szkole, ramowy program przeciwdziałania agresji w szkole, scenariusz spotkania rady pedagogicznej, artykuły tematyczne, wykazy szkoleń z tego obszaru prowadzone przez WODN oraz wykaz literatury.

• Dziecięca trauma – psychologiczne konsekwencje dla dalszego rozwoju. Artykuł jest próbą uporządkowania wiedzy na temat znaczenia masywnego i chronicznego stresu doświadczanego przez dziecko dla jego dorosłego życia. Omówienie konsekwencji dziecięcej traumy dotyczy płaszczyzny neurobiologicznej, psychologicznej i społecznej. Wpływ stresu na rozwój mózgu u dzieci badany był w ramach paradygmatu medycznego oraz w ujęciu teorii więzi.

• Szkolny System Bezpieczeństwa. Szkolny System Interwencji. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych.

• Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach kryzysowych w ZSG w Starym Goździe

• Procedury postępowania nauczycieli w różnych sytuacjach występujących w szkole.

• Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych. Podstawy prawne, wykaz procedur, instrukcje.

• Procedury,strategie zarządzania kryzysem w szkole. Podstawowym celem tego opracowania jest pokazanie, jak skutecznie zarządzać kryzysem w szkole, czyli jak redukować czynniki mające wpływ na wzrost skutków destrukcyjnych oraz jak wzmacniać czynniki ochronne.

Zestawienia bibliograficzne

• Interwencja kryzysowa. Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

---

Dostępność sprawdzono: 05 lipca 2019 r.