Sytuacje kryzysowe i traumatyczne nieletnich

Definicje

• Kryzys. Termin pochodzi z greckiego stgr. κρίσις „krisis” i oznacza, w sensie ogólnym, wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu. Kryzys poszerza znaczenie o takie cechy, jak nagłość, urazowość i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przeżyć negatywnych.

• Trauma. Trwała zmiana w psychice, która spowodowana jest gwałtownym i przykrym przeżyciem. Trauma może oznaczać także to co powoduje w psychice trwałą zmianę, nagłe wzruszenie.

Podstawy prawne

• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 lutego 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii.

• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.

EDUKACJA – baza bibliograficzna artykułów z czasopism

• Sytuacje traumatyczne
• Sytuacje kryzysowe

wyniki wyszukiwania w bazie Edukacja, tworzonej w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej we Wrocławiu, odsyłające do zbioru artykułów z czasopism, który podlega ciągłej rozbudowie i aktualizacji.

Multimedia

• Wspomaganie szkół w zakresie interwencji kryzysowej. Materiał dostępny w prezentacji ISSUU.

• Interwencja wobec dzieci i młodzieży w obliczu sytuacji kryzysowych. "Materiał dostępny w formie prezentacji multimedialnej."

Książki

• Kryzys w szkole. Krótki poradnik psychologiczny. Przedstawiono: teorie i fazy kryzysu, klasyfikację kryzysów, zdarzenia krytyczne, z którymi spotykają się nauczyciele (przemoc wobec dziecka w rodzinie i w szkole, nadużycia seksualne i gwałt, katastrofy i wypadki, akty terroryzmu), wpływ stresu i sytuacji traumatycznych na dziecko, syndrom wypalenia u osób zawodowo pomagających, żal po stracie (dziecięca żałoba i potrzeba dodatkowej pomocy), zagrożenie samobójstwem i wskazówki do pracy grupowej z młodzieżą po próbie lub samobójstwie ucznia, umiejętności niezbędne w udzielaniu pomocy kryzysowej, wskazówki dla pedagoga w sytuacji wymagającej interwencji kryzysowej, szkolny telefon zaufania, cechy interwencji kryzysowej i psychoterapii, szkolne zarządzanie kryzysowe, ćwiczenia dla nauczycieli, cechy osoby (dziecka) po doświadczeniu traumatycznym.

• Specjalne potrzeby edukacyjne. W książce autorka szczegółowo przedstawiła przyczyny, objawy oraz możliwości dostosowania wymagań edukacyjnych i pomocy dydaktycznych dla dzieci doświadczających: niepełnosprawności intelektualnej oraz ruchowej, uszkodzeń słuchu i wzroku, niedostosowania społecznego, specyficznych trudności w uczeniu się, zaburzeń komunikacji językowej, chorób przewlekłych (epilepsji, cukrzycy, astmy, mukowiscydozy i innych), sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, niepowodzeń edukacyjnych, zaniedbań środowiskowych, trudności adaptacyjnych, autyzmu.

• Uczeń o specjalnych potrzebach wychowawczych w klasie szkolnej. Spis treści: Wstęp. 1. Osobowe wychowanie ucznia; 2. Relacja wychowawcy i wychowanka; 3. Współczesny problem edukacji i kształcenia przed wychowaniem; 4. Odrzucenie rówieśnicze; 5. Uczeń wpisywany w odgrywanie określonej roli w zespole klasowym; 6. Uczeń w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; 7. Uczniowie – ofiary przemocy domowej; 8. Uczeń doświadczający zaniedbań ze strony środowiska domowego; 9. Uczeń, którego rodzice pracują za granicą/migrują zarobkowo; 10. Uczniowie – ofiary i sprawcy mobbingu; 11. Niepowodzenia szkolne uczniów; 12. Drugoroczność i wieloroczność uczniów; 13. Odmowa chodzenia do szkoły; 14. Nieśmiały uczeń w klasie szkolnej; 15. Uczeń z ADHD; 16. Uczeń z niepełnosprawnością; 17. Uczeń niedostosowany społecznie; 18. Uczeń zdolny; Zakończenie. Dla nauczycieli, wychowawców i rodziców oraz studentów pedagogiki i psychologii.

• Psychologiczna interwencja w sytuacjach kryzysowych. Pozycję skierowano do osób, które nie mają profesjonalnego przygotowania do przeprowadzania interwencji kryzysowych. Opisano założenia teoretyczne (modele, teorie kryzysu). Przedstawiono różne sytuacje kryzysowe (katastrofy, kataklizmy, terroryzm, wzięcie zakładników, samobójstwo, przemoc, napaść seksualną). Zwrócono uwagę na psychiczne, zdrowotne i społeczne konsekwencje wydarzeń traumatycznych. Wymieniono podstawowe umiejętności prowadzenia interwencji kryzysowej oraz procedury udzielania pomocy przez dyżurny telefon kryzysowy. Poruszono kwestię właściwej oceny natężenia kryzysu i potencjału zagrożenia samobójstwem. Zaakcentowano znaczenie występowania bólu po stracie (m.in. mechanizmy żałoby, śmierć dziecka). Wyodrębniono strategie interwencji prowadzonych wśród dzieci i dorosłych.

• Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych. Pojęcie kryzysu i interwencji kryzysowej. Rodzaje sytuacji kryzysowych: przemiany (teorie Caplana, Eriksona, Lazarusa), sytuacyjne, chroniczne. Koncepcje radzenia sobie z kryzysem. Czynniki wywołujące kryzys i przebieg reakcji kryzysowej. Rys historyczny interwencji kryzysowej. Etapy i zapis interwencji. Praca ośrodków interwencji kryzysowej (Wojewódzki Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie). Diagnoza i interwencja kryzysowa wobec: rodziny w kryzysie, kryzysów małżeńskich, przemocy w rodzinie, wobec dzieci, wobec ludzi starszych. Przykłady sytuacji związanych ze zdarzeniami traumatycznymi, żałobą i samobójstwami. Stres i sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w pracy socjalnej.

Artykuły

• Objawy stresu pourazowego u nastoletnich ofiar wypadków drogowych – rola wsparcia i postaw rodzicielskich. Celem badań było ustalenie związku między wsparciem otrzymywanym od rodziców i spostrzeganymi postawami rodzicielskimi a nasileniem objawów stresu pourazowego u nastolatków – ofiar wypadków drogowych.

• Objawy stresu pourazowego a potraumatyczny wzrost u młodzieży — ofiar wypadków drogowych. Występowanie zdarzeń o charakterze traumatycznym pociąga za sobą zarówno negatywne (stan dystresu, PTSD), jak i pozytywne skutki (rozwój/wzrost potraumatyczny). Wzrost i stan dystresu wydają się dwoma różnymi, niezależnymi — choć powiązanymi ze sobą — wymiarami traumatycznego wydarzenia. Celem podjętych badań było ustalenie zależności między objawami stresu pourazowego a osobowym wzrostem u nastolatków — ofiar wypadków drogowych. Ponadto sprawdzono, które z objawów PTSD pozwalają na przewidywanie wzrostu po traumie.

• Dziecięca trauma – psychologiczne konsekwencje dla dalszego rozwoju. Artykuł jest próbą uporządkowania wiedzy na temat znaczenia masywnego i chronicznego stresu doświadczanego przez dziecko dla jego dorosłego życia. Omówienie konsekwencji dziecięcej traumy dotyczy płaszczyzny neurobiologicznej, psychologicznej i społecznej.

• Demoralizacja i czyny karalne wśród nieletnich – dynamika i rozmiary. W artykule zaprezentowano dane dotyczące rozmiarów, dynamiki oraz struktury demoralizacji i czynów karalnych popełnionych przez nieletnich w latach 2000–2014 w Polsce. Prezentowane wyniki analiz są opracowaniem własnym danych Departamentu Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie.

• Interwencja kryzysowa jako forma pomocy osobom nieletnim w świetle zagrożeń suicydalnych - doświadczenia własne. Celem artykułu jest zaznajomienie czytelnika z postawami wiedzy dotyczącymi interwencji kryzysowej jako formy pomocy ze szczególnym uwzględnieniem osób nieletnich. Autor przedstawił również doświadczenia własne związane z pracą w charakterze interwenta kryzysowego.

• Dziecięca trauma – psychologiczne konsekwencje dla dalszego rozwoju. Artykuł jest próbą uporządkowania wiedzy na temat znaczenia masywnego i chronicznego stresu doświadczanego przez dziecko dla jego dorosłego życia. Omówienie konsekwencji dziecięcej traumy dotyczy płaszczyzny neurobiologicznej, psychologicznej i społecznej. Wpływ stresu na rozwój mózgu u dzieci badany był w ramach paradygmatu medycznego oraz w ujęciu teorii więzi.

• Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach kryzysowych w ZSG w Starym Goździe

• Procedury postępowania nauczycieli w różnych sytuacjach występujących w szkole.

• Procedury,strategie zarządzania kryzysem w szkole. Podstawowym celem tego opracowania jest pokazanie, jak skutecznie zarządzać kryzysem w szkole, czyli jak redukować czynniki mające wpływ na wzrost skutków destrukcyjnych oraz jak wzmacniać czynniki ochronne.

• Zbuntowana, trudna młodzież. Co chcą przekazać? Zachowania i pobudki takie jak: zbyt wczesna inicjacja seksualna, alkohol, narkotyki, papierosy, depresja, anoreksja, wagary, odmowa realizowania obowiązku szkolnego, agresja, przemoc czy przestępstwa sprawiają, że są postrzegani jako trudna młodzież. Młodzież sprawiająca problemy. Mało kto takim osobom chce dać szansę. A oni potrzebują jej ogromnie.

Zestawienia bibliograficzne

• Interwencja kryzysowa. Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

• Uleczyć traumę–wybór literatury. Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

• Przeżycia traumatyczne a rozwój dzieci (stres pourazowy). Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

• Zdrowie psychospołeczne dzieci i młodzieży. Zestawienie bibliograficzne w wyborze.

---

Dostępność sprawdzono: 06 lipca 2020 r.